Οι εξώσεις στην Ισπανία και ο κίνδυνος για τους Έλληνες

Ένας μεγάλος φόβος έχει κυριεύσει τα ελληνικά νοικοκυριά το τελευταίο χρονικό διάστημα. Η συζήτηση για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων έχει φουντώσει, κλείνει αναγκαστικά και γρήγορα για να προχωρήσει η αξιολόγηση, ενώ ο φόβος είναι ένας για την κυβέρνηση και κυρίως για όλους όσους έχουν δάνεια που δεν μπορούν να πληρώσουν: Να μην ζήσει η Ελλάδα εικόνες Ισπανίας… Εικόνες που λίγο ή περισσότερο είναι γνώριμες, όμως όσα έζησαν και ζουν οι Ισπανοί δεν έχουν σχέση, με όσα τουλάχιστον μέχρι σήμερα ζουν οι Έλληνες δανειολήπτες. Δηλαδή δεν εφαρμόζονται σε μια τόσο μεγάλη κλίμακα. Ήδη η Τράπεζα της Ελλάδος έχει δώσει οδηγία στις εμπορικές τράπεζες να προχωρήσουν σε ρυθμίσεις-εξπρές για τα «κόκκινα» στεγαστικά, καταναλωτικά και επιχειρηματικά δάνεια. Άλλωστε τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των τεσσάρων συστημικών τραπεζών φτάνουν στο ποσό των 107 δισ. ευρώ και αντιστοιχούν στο 52% του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου τους.

Οι βασικότερες ρυθμίσεις που θα προτείνουν οι τράπεζες στους δανειολήπτες με «κόκκινα» στεγαστικά είναι:

– Ανταλλαγή του ακινήτου που είναι υποθηκευμένο με άλλο ακίνητο μικρότερης αξίας. – Σπάσιμο του δανείου σε δύο μέρη, όπου το ένα τμήμα θα εξυπηρετείται κανονικά και το υπόλοιπο θα «παγώνει» για διάστημα που θα συμφωνηθεί μεταξύ του δανειολήπτη και της τράπεζας (π.χ. 5 έτη). – Επιμήκυνση της διάρκειας και πέραν του προσδόκιμου ορίου ζωής του δανειολήπτη, με μεταφορά βαρών στους εγγυητές – κληρονόμους. – Μεταφορά της κυριότητας του ακινήτου στην τράπεζα και ο δανειολήπτης θα μένει στο σπίτι του πληρώνοντας ενοίκιο, το οποίο θα καθορίζεται με βάση τις τιμές που ισχύουν σήμερα στην αγορά. Ο στόχος είναι ένας. Να μην φτάσει η Ελλάδα στις σκληρές εικόνες της Ισπανίας.

Η σκληρή πραγματικότητα στην Ισπανία

Σχεδόν 35.000 πρώτες κατοικίες κατασχέθηκαν το 2014 στην Ισπανία από ιδιοκτήτες που δεν μπορούσαν πλέον να αποπληρώνουν τα δάνειά τους, αριθμός που δείχνει μια ετήσια αύξηση κατά 7,4%, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα. Το 2014 κατασχέθηκαν για να πωληθούν 34.680 πρώτες κατοικίες, δηλαδή 95 την ημέρα, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής της Ισπανίας (INE). Οι ένοικοι αυτών των κατοικιών αναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν τις κατοικίες τους και να παραδώσουν τα κλειδιά τους στην τράπεζα για να τακτοποιήσουν την οφειλή τους ή να φύγουν πριν από την άφιξη των δικαστικών κλητήρων. Αν ληφθούν υπόψη οι δευτερεύουσες κατοικίες, τα γραφεία, τα εμπορικά καταστήματα, τα αγροτεμάχια και τα οικόπεδα, οι κατασχέσεις αυξήθηκαν κατά 9,3% το 2014, φθάνοντας τις 119.442. Οι εξώσεις άλλωστε στην Ισπανία είναι μια μαύρη σελίδα για τη χώρα και την κυβέρνηση του Μ. Ραχόι. Οι τράπεζες, οι οποίες έλαβαν το 2012 ευρωπαϊκή βοήθεια άνω των 40 δισ. ευρώ, κατάσχεσαν 49.694 κατοικίες και το 2013. Η μεγάλη πλειονότητα (38.961) ήταν πρώτες κατοικίες, σε αντίθεση με τις δευτερεύουσες κατοικίες ή εκείνες που προορίζονται για ενοικίαση. Σε ένα μέρος των περιπτώσεων (21.521), τα κλειδιά παραδόθηκαν εθελοντικά, κυρίως μέσω της διαδικασίας που σου επιτρέπει να παραχωρήσεις στην τράπεζα την κατοικία σου για να εξοφλήσεις τα χρέη σου. Οι εξώσεις υπερχρεωμένων ιδιοκτητών και ενοικιαστών έχουν προκαλέσει τα τελευταία χρόνια αγανάκτηση στην Ισπανία, η οποία έχει ενταθεί από πολλές αυτοκτονίες ανθρώπων που τους πέταξαν στο δρόμο. Ενώσεις πολιτών έχουν εξάλλου κινητοποιηθεί για να εμποδίσουν αυτές τις διαδικασίες. Ήδη εκστρατεία κατά των εξώσεων στη Μαδρίτη ξεκίνησε η Διεθνής Αμνηστία, για να καταγγείλει μια από τις πιο οδυνηρές συνέπειες της οικονομικής κρίσης στην Ισπανία. «Το δικαίωμα στη στέγη είναι ανθρώπινο δικαίωμα, το οποίο παραβιάζεται στην Ισπανία, και τα μέτρα τα οποία έχουν υιοθετηθεί» για την αντιμετώπιση του φαινομένου «είναι ανεπαρκή», τονίζει η Μη Κυβερνητική Οργάνωση σε ανοικτή επιστολή της προς τη συντηρητική ισπανική κυβέρνηση. «Είναι η πρώτη φορά» που η Διεθνής Αμνηστία εκπόνησε «μια έκθεση για το ζήτημα αυτό» στην Ισπανία ή οποιαδήποτε άλλη χώρα, επιβεβαίωσε εκπρόσωπος του ισπανικού παραρτήματος της οργάνωσης. Η εκστρατεία «Μια πόρτα, μια ιστορία» στόχο έχει να προσελκύσει την προσοχή στον πολλαπλασιασμό των εξώσεων ιδιοκτητών κατοικιών εξαιτίας ανείσπρακτων οφειλών τους προς τις τράπεζες μετά το ξέσπασμα της κρίσης στην Ισπανία, που πυροδοτήθηκε από το σκάσιμο της φούσκας των ακινήτων το 2008. Στην Ισπανία 3,4 εκατομμύρια κατοικίες είναι άδειες, ως αποτέλεσμα της πολιτικής που διώχνει 100 οικογένειες την ημέρα από τα σπίτια τους, εξαιτίας της αδυναμίας τους να πληρώσουν τα στεγαστικά τους δάνεια. Δεν είναι τυχαίο ότι η Αντα Κολάου, που ηγείται της καμπάνιας για το πάγωμα των εξώσεων, εξελέγη δήμαρχος στη Βαρκελώνη. Η Κολάου αποκάλεσε το πρόβλημα «εθνική κατάσταση εκτάκτου ανάγκης» και κάλεσε για τη χρήση των άδειων κατοικιών για να επιλυθεί η στεγαστική κρίση. Ακόμη η αριστερή δήμαρχος της Μαδρίτης ακύρωσε τις διαταγές έξωσης σε βάρος 70 οικογενειών που ζουν σε εργατικές κατοικίες και εξασφάλισε τη διαμονή άλλων 2.000 οικογενειών σε τέτοιες εστίες, που είχε τεθεί σε κίνδυνο. Οι αποφάσεις έξωσης συνδέονταν με τη συμφωνία του EMVS, του οργανισμού εργατικής κατοικίας του δήμου της Μαδρίτης, να πουλήσει πέντε πολυκατοικίες της εργατικής εστίας στην ισπανική εταιρεία ακινήτων Renta Corporacion έναντι περίπου 21 εκατ. ευρώ. Η συμφωνία απέτυχε, αλλά οι ένοικοι ανέφεραν ότι τους ζητήθηκε από τον EMVS να υπογράψουν νέα συμβόλαια, που όριζαν ότι σε περίπτωση πώλησης θα όφειλαν να εγκαταλείψουν τα διαμερίσματά τους, ώστε τα ακίνητα να γίνουν ελκυστικότερα στις επενδυτικές εταιρείες. Η εικόνες και οι ιστορίες πίσω από αυτές στην Ισπανία είναι δραματικές. Άνθρωποι μεταφέρονται στα νοσοκομεία με κρίσεις πανικού, αυτοκτονούν ή καταλήγουν στο δρόμο μαζί με τα μικρά παιδιά τους… Στην Ισπανία δεν υπάρχει ουσιαστικά κάποιο μέτρο προστασίας ή κοινωνικά κριτήρια. Άνθρωποι που είναι άρρωστοι, ηλικιωμένοι, οικογένειες με μικρά παιδιά πετιούνται στους δρόμους και αφήνονται στην τύχη τους.

Οι αυτοκτονίες και τα μέτρα – ασπιρίνες

Το 2012 η κυβέρνηση εξέδωσε διάταγμα με το οποίο αναστέλλει το κύμα των εξώσεων. Το κύμα της διαμαρτυρίας ξεσηκώθηκε μετά από τις αυτοκτονίες δύο ανθρώπων που απειλούνταν με έξωση, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση Ραχόι να αναγκαστεί να αναλάβει δράση. Έτσι, η κυβέρνηση ανέστειλε για δύο χρόνια τις εξώσεις δανειοληπτών με μικρά παιδιά, όσων έχουν αναπηρία, καθώς και των μακροχρόνια ανέργων. Ωστόσο μία μετά σημειώθηκε και τρίτη αυτοκτονία… Στις 25 Οκτωβρίου του 2012 ο Χοσέ Λουίς Ντομίνγκο βρέθηκε κρεμασμένος στη νότια Ισπανία την ώρα που θα του έκαναν την έξωση. Στις 9 Νοεμβρίου η Αμάια Εγάνια πήδηξε από το παράθυρο του διαμερίσματός της στη Χώρα των Βάσκων, λίγο μετά την άφιξη των δικαστικών κλητήρων. Η Πλατφόρμα Πληγέντων από τις Εξώσεις (ΡΑΗ) χαρακτήρισε α μέτρα «διακοσμητικά, ευκαιριακά, τμηματικά και ανεπαρκή». Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ισπανίας ανέστειλε την εφαρμογή των μέτρων με τα οποία θα εμποδίζονταν οι τράπεζες να κάνουν έξωση σε όσους οφείλουν στεγαστικά δάνεια… Δείτε τις φωτογραφίες που ραγίζουν καρδιές Δείτε όλα τα θέματα του Weekend