«Γεννήθηκα στις 23 του Οκτώβρη στην Ξάνθη, στην παραμυθένια Παλιά Πόλη, τη διατηρητέα» έγραφε ο Μάνος Χατζιδάκις για τη γενέτειρά του. Το σπίτι του είναι χαρακτηρισμένο ως έργο τέχνης και ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο και αποτελεί «στολίδι» μεγάλης αξίας για την Ξάνθη.
Η Παλιά Πόλη, όπου γεννήθηκε και ο σπουδαίος μουσικοσυνθέτης, καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα της Ξάνθης και είναι ο ιστορικός της «πυρήνας». Τόπος μοναδικός που δεν θα υπήρχε αν δεν ανακηρυσσόταν τη δεκαετία του 1970 προστατευόμενος οικισμός, με αποτέλεσμα να μην προχωρήσει το ρυμοτομικό σχέδιο που προέβλεπε διαπλάτυνση κι ευθυγράμμιση των δρόμων.
Ηπειρώτες και Μακεδόνες μάστορες έφτιαξαν την πόλη με τους δαιδαλώδεις λαβυρίνθους των στενών της, «παντρεύοντας» χάνια κι εκκλησίες της τελευταίας οθωμανικής περιόδου με δυτικής επιρροής νεοκλασικά μέγαρα.
Είναι χαρακτηριστικό πως στην Παλιά Πόλη υπάρχουν 1.200 χαρακτηρισμένα διατηρητέα κτίσματα. Ο περίπατος είναι απολαυστικός, μέσα στην πόλη-σταυροδρόμι πολιτισμών που αποπνέει σε κάθε γωνιά της τη μεγάλη ιστορία της και διατηρεί ζωντανά τα σημάδια της εποχής της ευμάρειάς της.
Κατά την περιήγηση στην Παλιά Πόλη, μην παραλείψετε μια στάση στο Λαογραφικό Μουσείο, που προστατεύει κι εκθέτει τον «θησαυρό» της παράδοσης και του ιστορικού παρελθόντος της. Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται η Μητρόπολη, στην ομώνυμη πλατεία, αλλά και το Στάλιο Νηπιαγωγείο. Στα πιο όμορφα κτίρια συγκαταλέγεται και το διατηρητέο όπου στεγάζεται το Δημαρχείο Ξάνθης, που χτίστηκε το 1830 από τον Εβραίο καπνέμπορο Μωυσή.
