Ο μέσος χρήστης ηλεκτρονικού υπολογιστή με σύνδεση στο διαδίκτυο έχει πρόσβαση σε έναν τεράστιο πλούτο πληροφοριών.
Ωστόσο, χωρίς να μπορεί να το δει, υπάρχει κι ένας άλλος, αόρατος κόσμος που πάει «πακέτο» με κάθε πρόγραμμα περιήγησης στον παγκόσμιο ιστό.
Αυτή η πλευρά του διαδικτύου είναι γνωστή ως το «κρυμμένο Web» (Deep Web).
Με μερικά… κλικ παραπάνω, μπορεί κανείς να καταφέρει να εισέλθει σε αυτόν τον κόσμο, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που επιλέγουν να εγγραφούν για να σερφάρουν στο διαδίκτυο ανώνυμα.
Η δημοσιογράφος του Wired, Kim Zetter, συνομίλησε με τον Arun Rath από το npr.org και ανέφερε ότι υπάρχει μια λεπτή διαφοροποίηση ανάμεσα σε αυτό που αποκαλείται «κρυμμένο Web» και αυτών που είναι ευρύτερα γνωστά ως «Darknet sites».
«Το Deep Web είναι οτιδήποτε δεν είναι προσβάσιμο μέσω των παραδοσιακών μηχανών αναζήτησης» εξήγησε η ίδια.
Το Darknet, είναι ένα συγκεκριμένο τμήμα αυτού του κρυμμένου Web, όπου μπορεί κανείς να λειτουργήσει υπό απόλυτη ανωνυμία. Χωρίς να μπορούν να εντοπιστούν, οι άνθρωποι έχουν πρόσβαση σε ιστοσελίδες που πωλούν ναρκωτικά και όπλα, ενώ μπορούν μέχρι και να… «νοικιάσουν» πληρωμένους δολοφόνους.
Μια τέτοια ιστοσελίδα μαύρης-αγοράς είναι το Silk Road, το οποίο έγινε γνωστό μετά από μια επιχείρηση του FBI πριν από ένα χρόνο περίπου, αναφέρει το δημοσίευμα του NPR.
Η Zeeter υποστηρίζει ότι το Darknet εξυπηρετεί ακόμη ένα σκοπό, που δεν έχει γίνει ευρύτερα γνωστός: βοηθά πολιτικούς αντιφρονούντες που θέλουν να αποφύγουν τη λογοκρισία κυβερνήσεων.
Σύμφωνα με τη Wikipedia, το Deep Web αναφέρεται στο περιεχόμενο του World Wide Web που δεν ανήκει στο επιφανειακό Web (Surface Web), το οποίο δεικτοδοτείται από μία συνηθισμένη μηχανή αναζήτησης.
«Ο Mike Bergman, ιδρυτής του BrightPlanet, που επινόησε τη φράση, είχε πει πως το να ψάχνει κανείς στο Internet σήμερα είναι σαν να σέρνει ένα δίχτυ στην επιφάνεια του ωκεανού: πολλά μπορεί να πιαστούν στο δίχτυ, αλλά υπάρχει ένας πλούτος πληροφοριών που βρίσκονται βαθιά και επομένως δεν μπορούν να πιαστούν. Οι περισσότερες πληροφορίες του Web είναι θαμμένες μέσα σε ιστότοπους με δυναμικά παραγόμενες ιστοσελίδες, και οι συνηθισμένες μηχανές αναζήτησης δεν μπορούν να τις εντοπίσουν. Οι παραδοσιακές μηχανές αναζήτησης δεν μπορούν να ανακτήσουν το περιεχόμενο του deep Web. Αυτές οι σελίδες δεν υπάρχουν μέχρι να δημιουργηθούν δυναμικά ως το αποτέλεσμα μιας συγκεκριμένης αναζήτησης. Το deep Web είναι αρκετές τάξεις μεγέθους μεγαλύτερο από το επιφανειακό Web» προσθέτει η ίδια πηγή.
Πρόσβαση στο κρυφό διαδίκτυο
Το Tor είναι το κύριο πρόγραμμα περιήγησης, το οποίο χρησιμοποιούν οι χρήστες για να έχουν πρόσβαση στο τμήμα του παγκόσμιου ιστού, όπου βασιλεύει η ανωνυμία.
Το «Tor» είναι μια συντομογραφία του όρου «The Onion Router»: η λέξη «κρεμμύδι» (στα αγγλικά onion) αναφέρεται στα στρώματα μέσα από τα οποία περνά κανείς για να αποκρύψει την ταυτότητά του.
Είναι δωρεάν και μπορεί να το κατεβάσει ο καθένας. Είναι ένα απλό σάιτ, που μοιάζει με πρόγραμμα περιήγησης του διαδικτύου, όμως αν ακολουθήσει κανείς τα σωστά βήματα, είναι κάτι εντελώς διαφορετικό.
Όταν ο χρήστης συνδέεται σε μια ιστοσελίδα μέσω Tor, ο υπολογιστής του περνά από μια σειρά άλλων υπολογιστών, αναπηδώντας από τον έναν στον άλλον ανώνυμα μέχρι να φτάσει στον τελικό προορισμό.
«Κανείς δε θα μπορεί να δει ότι είστε εσείς που επισκέπτεστε εκείνες τις ιστοσελίδες, ενώ ούτε κι αυτές θα μπορούν να σας δουν» εξηγεί η Runa Sandvik, ειδική σε θέματα ασφάλειας και προστασίας της ιδιωτικής ζωής. «Το μόνο που θα μπορούν να δουν είναι ότι χρησιμοποιείτε το Tor για να κάνετε κάτι».
Συνήθως, όταν επισκέπτεται κανείς μια ιστοσελίδα, ο πάροχος μπορεί να δει ότι την επισκέπτεστε. «Αν χρησιμοποιείτε Tor, τότε η κίνηση του υπολογιστή σας μεταφέρεται μέσω Γερμανίας, Σουηδίας, Ρωσίας κ.τ.λ. και η ιστοσελίδα που επισκέπτεστε θα δει ότι έχει κάποιον επισκέπτη από τη Ρωσία, και όχι από τις ΗΠΑ για παράδειγμα» πρόσθεσε η ίδια.
Το Tor δημιουργήθηκε από την αμερικανική κυβέρνηση, προκειμένου να προστατεύονται οι επικοινωνίες των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ. «Όμως αν η κίνηση από αυτό το σύστημα ανωνυμίας γνωρίζουμε ότι προέρχεται από το αμερικανικό ναυτικό για παράδειγμα, τελικά το σύστημα δεν είναι και τόσο ανώνυμο. Έτσι, ανοίγοντάς το σε όλους, ανάμεσα στους χρήστες του μπορούν να “κρύβονται” διαφορετικές ομάδες ανθρώπων» είπε ακόμη η Sandvik.
Σύμφωνα με την ίδια, εξαιτίας ακριβώς του λόγου για τον οποίο δημιουργήθηκε το σύστημα αυτό, δε μπορούμε να γνωρίζουμε αν οι χρήστες του το χρησιμοποιούν για παράνομες δραστηριότητες ή όχι.
Δεν είναι όμως τα πάντα… «σκοτεινά»
«Χρησιμοποιείται από οργανώσεις υπεράσπισης των δικαιωμάτων του ανθρώπου, δημοσιογράφους, ακτιβιστές, στρατιωτικούς, απλούς ανθρώπους κ.τ.λ. Εξαρτάται από το τι θέλει να πετύχει ο καθένας» ανέφερε ακόμη.
Το Tor είναι ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια των κινέζων αντιφρονούντων, οι οποίοι δε μπορούν, για παράδειγμα, να έχουν πρόσβαση στο Twitter.
Κατά τη διάρκεια της Αραβικής Άνοιξης γνώρισε, επίσης, μεγάλη άνθιση.
Η χρήση του Tor στο Ιράν ανέβηκε από 7.000 το 2010 σε 40.000 δύο χρόνια μετά. Στη Συρία από 600 χρήστες, άρχισαν να το χρησιμοποιούν 15.000 μέσα σε μόλις δύο χρόνια.
Ο εκτελεστικός διευθυντής του Tor συνεργάζεται με θύματα ενδοοικογενειακής βίας, τα οποία θέλουν να επικοινωνούν χωρίς να μπορούν να εντοπιστούν από αυτούς που τους έχουν κάνει κακό.
Οι χρήστες του αυξήθηκαν ακόμη πιο πολύ μετά τις αποκαλύψεις Σνόουντεν για το πρόγραμμα παρακολούθησης της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας των ΗΠΑ.
Η Sandvik εκτιμά ότι το χρησιμοποιούν καθημερινά περίπου 1 εκατομμύριο χρήστες σε όλον τον κόσμο.