Η ιστορία των εφευρέσεων έχει αλλάξει δραστικά τη ζωή μας, κόβοντας κάθε δεσμό με τα παλιά.
Οι συναρπαστικές «μηχανές» πρόσφεραν τεράστια βοήθεια στον καθημερινό ανθρώπινο μόχθο, εγκαινιάζοντας ουσιαστικά τη σύγχρονη εποχή μας.
Κι ενώ οι περισσότεροι εφευρέτες «πάτησαν» πάνω σε δουλειές συναδέλφων και προκατόχων τους, βελτιώνοντας πολλές φορές ήδη ανεπτυγμένες και κατατεθειμένες πατέντες (χωρίς να έχει κάτι το μεμπτό αυτό), δεν είναι σπάνιο το γεγονός να αποδίδεται λανθασμένα μια συσκευή σε κάποιον άλλο.
Κι ενώ το όνομα του Τόμας Έντισον είναι εδώ σταθμός, με τον πολυεφευρέτη να εξελίσσει πολλές φορές μια σειρά από πατέντες άλλων, δεν είναι ο μόνος που μνημονεύεται για την τάση του αυτή.
Ας δούμε λοιπόν μια σειρά από τέτοιες αξιοσημείωτες υποθέσεις (ηθελημένης;) λανθασμένης απόδοσης εφευρέσεων…
Αυτοκίνητο
Υποτιθέμενος εφευρέτης: Χένρι Φορντ
Πραγματικός εφευρέτης: Καρλ Μπενζ
Παρά το γεγονός ότι και μια σειρά ακόμα γερμανών μηχανικών δούλευαν πυρετωδώς πάνω στο θέμα της αυτοκίνησης (με πρωτεργάτες τους Gottlieb Daimler, Wilhelm Maybach και Siegfried Marcus), η εφεύρεση της σύγχρονης μορφής του αυτοκινήτου αποδίδεται εν πολλοίς στον Καρλ Μπενζ. Ένα αυτοκίνητο που τροφοδοτούταν από τον δικό του βενζινοκινητήρα συναρμολογήθηκε στο Μανχάιμ της Γερμανίας το 1885 από τον Μπενζ, ο οποίος κατοχύρωσε την πατέντα τον Ιανουάριο του επόμενου έτους για λογαριασμό της φίρμας του Benz & Cie, την οποία και είχε ιδρύσει το 1883. Το ολοκληρωμένο κατασκευαστικό σχέδιο του Μπενζ, που περιλάμβανε την εισαγωγή μπόλικων τεχνολογικών επιτευγμάτων και δεν βασιζόταν μάλιστα στην προσαρμογή προϋπαρχόντων εξαρτημάτων, είναι που του εξασφάλισε την κατοχύρωση της εφεύρεσης με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Ο Μπενζ ξεκίνησε να πουλά το αυτοκίνητό του το 1888, με τον Χένρι Φορντ να κατασκευάζει τη δική του εκδοχή του αυτοκινούμενου οχήματος το 1896, περισσότερο από μια δεκαετία δηλαδή μετά τον γερμανό μηχανικό…
Ακτινογραφίες
Υποτιθέμενος εφευρέτης: Τόμας Έντισον
Πραγματικός εφευρέτης: Βίλχελμ Ρέντγκεν
Την ώρα που αληθεύει ότι το Φθοροσκόπιο (Fluoroscope) του Έντισον έγινε το βασικό βοήθημα της ιατρικής μιας ολόκληρης εποχής, δεν ήταν ωστόσο το πρώτο παράδειγμα ακτινογραφίας της Ιστορίας. Στις 22 Δεκεμβρίου 1895, ο γερμανός καθηγητής Φυσικής Βίλχελμ Ρέντγκεν είδε τη φωτογραφία του χεριού της γυναίκας του να σχηματίζεται πάνω στη φωτογραφική πλάκα εξαιτίας των ακτίνων Χ. Το γυναικείο χέρι θα γινόταν μάλιστα η πρώτη ακτινογραφία ανθρώπινου μέλους με τη βοήθεια των ακτίνων Χ! Η συνεισφορά του Ρέντγκεν στην επιστήμη και ιδιαίτερα στην ακτινογραφία είναι τόσο καθοριστική που πολλές φορές οι ακτίνες Χ ονομάζονται απλώς ακτίνες Ρέντγκεν…
Κινούμενες εικόνες
Υποτιθέμενος εφευρέτης: Τόμας Έντισον (στην πραγματικότητα, ακόμα και το δικό του σχέδιο για τη μηχανή λήψης ήταν δημιουργία του βοηθού του Γουίλιαμ Ντίκσον)
Πραγματικός εφευρέτης: Louis Le Prince
Η εφεύρεση του κινηματογράφου είναι άλλη μια ιστορία γεωγραφικώς προσδιορισμένη. Και εξηγούμαστε: ο Αμερικανός μαθαίνει ότι εφευρέτης του κινηματογράφου είναι ο Τόμας Έντισον, την ίδια στιγμή που εμείς οι Ευρωπαίοι πληροφορούμαστε ως εφευρέτες τους αδελφούς Λιμιέρ, οι οποίοι και τον έκαναν δημόσιο θέαμα στο Παρίσι ήδη από το 1895. Το κλιπάκι ωστόσο που ακολουθεί -και είναι το παλιότερο που έχει βρεθεί ποτέ- θεωρείται πλέον ως οι πρώτες κινούμενες εικόνες του κόσμου! Είναι καταγεγραμμένες σε 12 καρέ το δευτερόλεπτο και στάθηκαν ικανές να εκτοξεύσουν τον γάλλο εφευρέτη τους στη δόξα. Ο Louis Le Prince έκανε λοιπόν την πρώτη κινηματογραφική λήψη στο σπίτι του Joseph και της Sarah Whitley στο Λιντς της Βρετανίας στις 14 Οκτωβρίου 1888, με τους ανθρώπους που εμφανίζονται να είναι ο Adolphe Le Prince (γιος του Louis), η Sarah Whitley, ο Joseph Whitley και η Harriet Hartley. Κι εδώ αρχίζουν τα «περίεργα»: δέκα μέρες μετά την κινηματογράφηση, η Sarah Whitley πεθαίνει. Δύο χρόνια αργότερα, ο εφευρέτης Le Prince εξαφανίζεται μυστηριωδώς από τρένο καθ’ οδόν προς το Παρίσι. Άλλα δύο χρόνια μετά, ο μεγαλύτερος γιος του, Alphonse, βρίσκεται νεκρός στη Νέα Υόρκη, έχοντας μόλις καταθέσει κατά του Τόμας Έντισον στη δικαστική περιπέτεια για την πατέντα του κινηματογράφου, θέμα που ανακίνησε η American Mutoscope Company. Η πρώτη κινούμενη ταινία του Έντισον, το «Monkeyshines», δεν θα εμφανιζόταν πριν από το 1889 (ή το 1890)…
Τηλεσκόπιο
Υποτιθέμενος εφευρέτης: Γαλιλαίος
Πραγματικός εφευρέτης: Hans Lippershey
Την ώρα που η εφεύρεση του τηλεσκοπίου αποδίδεται εν πολλοίς στον διαπρεπή επιστήμονα Γαλιλαίο, είναι άλλη μια περίπτωση απλής βελτίωσης προϋπάρχοντος οργάνου. Το παλιότερο γνωστό λειτουργικό τηλεσκόπιο εμφανίζεται το 1608 και αποδίδεται στον Hans Lippershey. Μιλάμε εξάλλου για τα σπάργανα της επιστημονικής επανάστασης, σε μια εποχή που οι πρώιμοι αστρονόμοι είχαν επιδοθεί σε κούρσα για να κάνουν τους οπτικούς φακούς να αποκαλύψουν τη μεγαλοπρέπεια του Σύμπαντος. Εφευρέτες που ισχυρίστηκαν ότι είχαν φέρει στο φως το τηλεσκόπιο πολλοί, μεταξύ των οποίων ο Zacharias Janssen, ο Jacob Metius, αλλά και οι «θαυματοποιοί» του Middelburg. Ο Γαλιλαίος θα «πατήσει» στο σχέδιο του Lippershey και θα παρουσιάσει τη δική του εκδοχή τον επόμενο χρόνο, το 1609. Το 1611 μάλιστα ο επίσης επιφανής αστρονόμος Johannes Kepler περιέγραψε τον μηχανισμό ενός πιο περίπλοκου και ισχυρού τηλεσκοπίου, ενώ από το 1655 και έπειτα αστρονόμοι όπως ο Christiaan Huygens ήταν σε θέση να κατασκευάζουν πανίσχυρα -αν και δυσκίνητα- κεπλεριανά τηλεσκόπια…
Καταγραμμένος ήχος
Υποτιθέμενος εφευρέτης: Τόμας Έντισον
Πραγματικός εφευρέτης: Edouard-Leon Scott de Martinville
O Τόμας Έντισον συλλαμβάνει την αρχή της ηχογράφησης και αναπαραγωγής του ήχου μεταξύ Μαΐου και Ιουλίου του 1877, ως «υποπροϊόν» των ερευνών του για την αναπαραγωγή τηλεγραφικών μηνυμάτων και της προσπάθειάς του να αυτοματοποιήσει τους ήχους που μεταδίδονταν μέσω του τηλεφώνου του Γκράχαμ Μπελ. Ανακοινώνει λοιπόν την εφεύρεση του θρυλικού φωνογράφου, της πρώτης συσκευής που κατέγραφε και μπορούσε να αναπαράγει κατόπιν τον ήχο, στις 21 Νοεμβρίου 1877. Ωστόσο, 17 ολόκληρα χρόνια πρωτύτερα (1860), ο γάλλος εφευρέτης Edouard-Leon Scott de Martinville εφευρίσκει τη δική του εκδοχή για τον φωνογράφο: πρόκειται για μια συσκευή που μπορούσε να καταγράψει τον ήχο σε ένα υλικό μέσο, χωρίς ωστόσο τρόπο να αναπαραχθεί το ηχητικό περιεχόμενο μετά την εγγραφή του. Η συνεισφορά του Έντισον ήταν ακριβώς αυτή, η πετυχημένη αναπαραγωγή του ήδη εγγραμμένου ήχου…
Ηλεκτρικός λαμπτήρας
Υποτιθέμενος εφευρέτης: Τόμας Έντισον
Πραγματικός εφευρέτης: Humphry Davy
Αυτό που «παραλείπει» να αναφέρει η ιστορία της εφεύρεσης του ηλεκτρικού λαμπτήρα είναι ότι ο Έντισον κατασκεύασε την πρώτη λειτουργική και εμπορικά εκμεταλλεύσιμη λάμπα πυρακτώσεως. Το 1802 ωστόσο, ο Humphry Davy είχε ήδη στα χέρια του αυτό που λογιζόταν ως η πιο ισχυρή ηλεκτρική μπαταρία του κόσμου, που βρισκόταν στο Βασιλικό Ινστιτούτο της Βρετανίας. Την ίδια χρονιά, ο διαπρεπής εφευρέτης θα κατασκεύαζε τον πρώτο ηλεκτρικό λαμπτήρα της Ιστορίας, χρησιμοποιώντας την ίδια τεχνολογία με τον Έντισον (την πυράκτωση δηλαδή μιας λεπτής «κλωστής» από πλατίνα). Δεν ήταν βέβαια αρκετά φωτεινός ούτε και είχε ικανό χρόνο ζωής για να είναι πρακτικός, ήταν ωστόσο ο πρόδρομος όλων των προσπαθειών που θα ακολουθούσαν στα επόμενα 75 χρόνια, με μια σειρά από εφευρέτες να αφιερώνονται στην ανάπτυξη του λειτουργικού ηλεκτρικού λαμπτήρα. Ο Έντισον θα καταλήξει στη δική του πετυχημένη εκδοχή το 1879…
Ραδιόφωνο
Υποτιθέμενος εφευρέτης: Γουλιέλμο Μαρκόνι
Πραγματικός εφευρέτης: Νίκολα Τέσλα
Το 1895, ο Μαρκόνι παρουσιάζει στο λονδρέζικο κοινό μια συσκευή για την οποία ισχυρίστηκε ότι ήταν δικής του επινόησης. Παρά τις δηλώσεις του ωστόσο, η συσκευή του έμοιαζε ύποπτα με τις περιγραφές του Τέσλα, οι οποίες κυκλοφορούσαν ήδη ευρέως στα πολυμεταφρασμένα του άρθρα. Η συσκευή του Μαρκόνι μπορούσε εξάλλου να μεταδώσει σήματα σε ακτίνα ενός μιλίου περίπου. Η ιστορική ανασυγκρότηση υποδεικνύει ότι προγενέστεροι του Μαρκόνι στο θέμα που μας απασχολεί ήταν ο Τέσλα φυσικά, αλλά και οι Oliver Lodge και J.S. Stone. Ο κορυφαίος επιστήμονας Νίκολα Τέσλα, ο «πατέρας» της ασύρματης τηλεγραφίας, ήταν από τους πρώτους που κατοχύρωσαν πατέντα για έναν τρόπο αξιόπιστης παραγωγής ραδιοκυμάτων. Μεταξύ 1895-1899, ο Τέσλα ισχυριζόταν ότι είχε λάβει ραδιοσυχνότητες που είχαν εκπεμφθεί από μακρινές αποστάσεις, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ανεξάρτητες μαρτυρίες που να πιστοποιούν τους ισχυρισμούς του. Σύμφωνα με τον ίδιο τον Τέσλα: «Η κοινή πεποίθηση είναι ότι η ασύρματη δουλειά μου άρχισε το 1893, αλλά στην πραγματικότητα πέρασα τα δύο προηγούμενα χρόνια κάνοντας έρευνες και αναπτύσσοντας μορφές της συσκευής, κάποιες από τις οποίες ήταν σχεδόν όπως και οι σημερινές»…
Μηχανοκίνητη πτήση
Υποτιθέμενος εφευρέτης: Αδελφοί Ράιτ
Πραγματικός εφευρέτης: Richard Pearse
Τους αδελφούς Ράιτ τους ξέρουμε ως πιονέρους της αεροπορίας, και όχι άδικα. Θεωρούνται οι πρώτοι που μετακινήθηκαν στην ατμόσφαιρα με συσκευή βαρύτερη από τον αέρα, κοινώς έκαναν την πρώτη μηχανοκίνητη πτήση με αεροπλάνο, με τη θρυλική απογείωση να λαμβάνει χώρα στις 17 Δεκεμβρίου 1903. Εννιά μήνες πρωτύτερα ωστόσο (31 Μαρτίου 1903), ο Νεοζηλανδός Richard Pearse έκανε ακριβώς το ίδιο! Παρά το γεγονός ότι η δική του πτητική συσκευή έμοιαζε πολύ περισσότερο με τη σύγχρονη αεροναυπηγική σχεδιαστική από την αντίστοιχη των Ράιτ, τα δύο αδέλφια θα έμεναν στην Ιστορία ως οι πρώτοι πιλότοι…
Ίντερνετ
Υποτιθέμενος εφευρέτης: Αλ Γκορ (Σημείωση: παρά το γεγονός ότι δεν έχει πει ποτέ ότι «εφηύρε» το Ίντερνετ, έχει ωστόσο δηλώσει: «Κατά τη διάρκεια της θητείας μου στο Κογκρέσο των ΗΠΑ, πήρα την πρωτοβουλία να δημιουργήσω το Ίντερνετ»!)
Πραγματικός εφευρέτης: Οι πραγματικοί «πατέρες» του Ίντερνετ (οι δημιουργοί του ARPANet δηλαδή, από το οποίο προέκυψε το Ίντερνετ) είναι οι Vinton Cerf, Lawrence Roberts, Leonard Kleinrock και Robert Kahn
Ο Vinton Cerf είναι ο αμερικανός πρωτεργάτης της υπολογιστικής επιστήμης στον οποίο αποδίδεται ευρέως η ανάπτυξη του Ίντερνετ. Η συνεισφορά του στον τομέα έχει αναγνωριστεί επανειλημμένως, με βραβεία, επαίνους και μετάλλια. Κατά τη διάρκεια των πανεπιστημιακών του χρόνων, ο Cerf μαθήτευσε κοντά στον καθηγητή Gerald Estrin, δούλεψε στην ομάδα του καθηγητή Leonard Kleinrock για τη δικτύωση πακέτων δεδομένων και ήταν αυτός που θα συνέδεε τους δύο πρώτους κόμβους του ARPANet, του προκατόχου του Ίντερνετ, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην ανάπτυξη πρωτοκόλλων για την εύρυθμη λειτουργία του. Όντας στο UCLA, θα γνώριζε τον Robert Kahn, ο οποίος ασχολιόταν με την αρχιτεκτονική της μηχανικής του ARPANet, με τους δυο τους να συνεργάζονται στενά σε αυτό που θα έδινε αργότερα τη θέση του στο ARPANet και θα έμενε γνωστό ως Internet!
