Πεδίο κρίσιμων μαχών αναμένεται να αποδειχθεί το 2017 για τις μεγάλες αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας, όπως οι Google, Apple, Facebook, Amazon και Uber, καθώς έχουν μπλεχτεί σε διαμάχες με την Ευρωπαϊκή Ένωση και απειλούνται με την επιβολή μεγάλων προστίμων και πρόσθετων φόρων, καθώς και περιορισμό των δραστηριοτήτων τους στην ευρωπαϊκή επικράτεια.
Τα 510 εκατομμύρια κατοίκων (και καταναλωτών) της ΕΕ των 28 κρατών μελών αποτελούν ζωτική αγορά για τις τεχνολογικές πολυεθνικές των ΗΠΑ. Όμως πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και οι εποπτικές Αρχές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχουν βάλει στο στόχαστρο τις πρακτικές των εταιρειών της Σίλικον Βάλεϊ, που κυριαρχούν στο σύγχρονο ψηφιακό κόσμο. Η φοροαποφυγή, ο περιορισμός του ανταγωνισμού και η συλλογή προσωπικών δεδομένων Ευρωπαίων πολιτών αποτελούν κατ’ εξοχήν θέματα διαμάχης.
Το 2016 η Apple κλήθηκε να καταβάλει 13 δισεκατομμύρια ευρώ στην ιρλανδική κυβέρνηση για παλαιούς φόρους που ποτέ δεν είχαν καταβληθεί στα δημόσια ταμεία, η Google κατηγορήθηκε για αθέμιτο ανταγωνισμό και στην Uber απαγορεύθηκε να ασκήσει ορισμένες υπηρεσίες της σε ευρωπαϊκό έδαφος. Όλες αυτές οι αμερικανικές εταιρείες αρνούνται σθεναρά ότι έχουν κάνει κάτι κακό.
Το 2017 αναμένεται να αποδειχθεί καθοριστική χρονιά, σύμφωνα με τους «New York Times», καθώς θα εκδοθούν αποφάσεις για κρίσιμες υποθέσεις. Αν οι αμερικανικές εταιρείες -και οι μεγαλοδικηγόροι τους- χάσουν τις μάχες αυτές, θα υποχρεωθούν να αλλάξουν τον τρόπο που δρουν στην Ευρώπη, αλλά και σε άλλες περιοχές του πλανήτη.
Ιδού τι διακυβεύεται για κάθε εταιρεία:
Βρίσκεται αντιμέτωπη με τρεις διαφορετικές κατηγορίες για παραβίαση των κανόνων ελεύθερου ανταγωνισμού, που αφορούν ορισμένες υπηρεσίες αναζήτησης και το δημοφιλές λειτουργικό σύστημα Android των «έξυπνων» κινητών τηλεφώνων. Η εταιρεία κατηγορείται ότι τεχνηέντως προωθεί τα προϊόντα της σε βάρος των ανταγωνιστών της.
Η πρώτη ετυμηγορία της ΕΕ αναμένεται την άνοιξη και μπορεί να οδηγήσει σε πρόστιμο ύψους έως 10% του παγκόσμιου τζίρου της Google ή περίπου 7,5 δισ. ευρώ. Όμως η εταιρεία μπορεί να εφεσιβάλει την απόφαση και να καθυστερήσει την οριστική εκδίκασή της για χρόνια, ενώ παράλληλα κάνει μια εκστρατεία «γοητείας», δαπανώντας περίπου μισό δισεκατομμύριο δολάρια στην Ευρώπη.
Από την άλλη, η γαλλική κυβέρνηση αναμένεται να αποφασίσει φέτος αν η εταιρεία πρέπει να πληρώσει περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο ευρώ για προηγούμενους φόρους από τις δραστηριότητές της στη Γαλλία. Στην ίδια χώρα, η Google έχει ασκήσει έφεση κατά της αρχικής απόφασης της γαλλικής Αρχής προστασίας προσωπικών δεδομένων, που καλεί την εταιρεία να εφαρμόσει το λεγόμενο «δικαίωμα στην (ψηφιακή) λήθη» παντού, ακόμη και στις ίδιες τις ΗΠΑ. Η έφεση θα εκδικασθεί εντός του 2017.
Apple
Πρώτο θέμα για την εταιρεία αποτελεί η έφεσή της κατά της απόφασης της ΕΕ, που την καλεί να πληρώσει 13 δισεκατομμύρια ευρώ για μη καταβληθέντες φόρους. Στην υπόθεση έχει παρεμβληθεί και η Ιρλανδία, ισχυριζόμενη ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπερέβη τη δικαιοδοσία της και ότι η Apple δεν έτυχε προνομιακής φορολογικής μεταχείρισης.
Και οι δύο εφέσεις (της Apple και της Ιρλανδίας) θα εξετασθούν από τα ευρωπαϊκά δικαστήρια έως το τέλος του 2017. Η υπόθεση μπορεί να πάρει περαιτέρω πολιτική διάσταση, επειδή ο μέλλων πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει καλέσει τις αμερικανικές εταιρείες να φέρουν πίσω στις ΗΠΑ τα κεφάλαιά τους, υποσχόμενος να φορολογηθούν με μειωμένο συντελεστή, κάτι που ασφαλώς δεν θα είναι αρεστό στους Ευρωπαίους.
Έχει αρχίσει να μπαίνει όλο και περισσότερο στο μάτι των ευρωπαϊκών Αρχών, καθώς διευρύνεται ο ρόλος του στην οικονομία και στην κοινωνία. Το 2017 αναμένονται αποφάσεις από τη Γαλλία, την Ισπανία, τη Γερμανία και την Ολλανδία σχετικά με το πώς παρακολουθεί τόσο τους χρήστες του που χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του, όσο και αυτούς που επισκέπτονται άλλες ιστοσελίδες μέσω ενσωματωμένων σε αυτές πλήκτρων «like». Το Facebook είχε κερδίσει μια παρόμοια υπόθεση στο Βέλγιο.
Ακόμη, έχει περιθώριο έως το τέλος Ιανουαρίου να απαντήσει στις κατηγορίες ότι παραπλάνησε τις εποπτικές ευρωπαϊκές Αρχές, όταν ζήτησε την έγκρισή τους για την ύψους 19 δισεκατομμυρίων δολαρίων εξαγορά της WhatsApp.
Επίσης, όλο και περισσότεροι Ευρωπαίοι δυσανασχετούν, θεωρώντας ότι το Facebook δεν κάνει αρκετά για να αντιμετωπίσει την εξάπλωση των αναληθών ειδήσεων και περιεχομένου με εμπρηστικό πολιτικό περιεχόμενο. Τον Μάρτιο αναμένεται σχετική έκθεση γερμανικής επιτροπής και δεν αποκλείεται στη συνέχεια η ψήφιση σχετικής νομοθεσίας, η οποία θα υποχρεώσει τα κοινωνικά δίκτυα να πάρουν το ζήτημα πιο σοβαρά.
Uber
Η εταιρεία πασχίζει να λειτουργήσει ελεύθερα στην Ευρώπη, αλλά αντιμετωπίζει αντιστάσεις από συνδικάτα Ευρωπαίων ταξιτζήδων και από κυβερνήσεις, κατηγορούμενη ότι παραβιάζει τις αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού και τους κανονισμούς ασφαλείας.
Τον Απρίλιο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αναμένεται να γνωμοδοτήσει αν η Uber πρέπει να θεωρείται εταιρεία μεταφορών ή ψηφιακή πλατφόρμα, μια απόφαση που θα έχει μεγάλες συνέπειες. Αν κριθεί μεταφορική εταιρεία, θα πρέπει να συμμορφωθεί με τους αυστηρούς ευρωπαϊκούς κανονισμούς που διέπουν τη λειτουργία των ταξί και έτσι οι τιμές που προσφέρει στους πελάτες της, δεν θα μπορούν να μείνουν τόσο χαμηλές. Αν όμως θεωρηθεί ψηφιακή πλατφόρμα, τότε θα είναι σε θέση να επεκταθεί πιο επιθετικά στην Ευρώπη.
Amazon
Ο γίγαντας του ηλεκτρονικού εμπορίου περιμένει γύρω στο καλοκαίρι την ευμηγορία μιας μακρόχρονης ευρωπαϊκής έρευνας κατά πόσο έχει τύχει παράνομα ευνοϊκής φορολογικής μεταχείρισης στο Λουξεμβούργο, όπου βρίσκεται η ευρωπαϊκή έδρα της εταιρείας. Έχουν προηγηθεί παρόμοιες υποθέσεις εναντίον άλλων αμερικανικών εταιρειών, όπως της McDonald’s και της Starbucks.
Για να «κερδίσει πόντους» στα μάτια των Ευρωπαίων, η Amazon ανακοίνωσε ότι θα αρχίσει να καταβάλει φόρους σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες όπου έχει μεγάλες πωλήσεις, αντί να διοχετεύει σχεδόν όλες τις πωλήσεις της μέσω του Λουξεμβούργου με την πολύ χαμηλή φορολογία των εταιρικών κερδών.
