Τα δέκα χρόνια λειτουργίας του γιόρτασε σήμερα ο Σταθμός Κοσμικής Ακτινοβολίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, με τελετή που πραγματοποιήθηκε στο συνεδριακό κέντρο του τμήματος Φυσικής «Αριστοτέλης», στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου.
Ο σύγχρονος Σταθμός Καταμέτρησης Κοσμικής Ακτινοβολίας (Μετρητής Νετρονίων) λειτουργεί στο Τμήμα Φυσικής του πανεπιστημίου Αθηνών από τον Νοέμβριο του 2000 και συμμετέχει ενεργά στην Ευρωπαϊκή Βάση Μετρητών Νετρονίων, παρέχοντας σήματα έγκυρης προειδοποίησης για την άφιξη ενεργητικών σωματιδίων από το διάστημα.
Είχε προηγηθεί, την περίοδο 1970-77, η λειτουργία του πρώτου σταθμού κοσμικής ακτινοβολίας (μετρητή νετρονίων) στην οροφή του ιστορικού κτιρίου του Φυσικού Τμήματος στο κέντρο της Αθήνας, που όμως καταστράφηκε από πυρκαγιά.
Ο νέος Σταθμός βρίσκεται στην οροφή του κτιρίου του Τμήματος Φυσικής στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, σε υψόμετρο 260 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Η λειτουργία του είναι 24ωρη και οι μετρήσεις του παρέχονται σε πραγματικό χρόνο, μέσω του διαδικτύου. Είναι ο τέταρτος κατά σειρά σταθμός του Παγκοσμίου Δικτύου Μετρητών Νετρονίων (κοσμικής ακτινοβολίας), που περιλαμβάνει 60 σταθμούς διεθνώς και λειτούργησε με την τεχνολογία πραγματικού χρόνου.
Ο Σταθμός αποτελεί εργαλείο για τη μελέτη του διαστημικού περιβάλλοντος και σε αυτόν πραγματοποιούνται τόσο προπτυχιακά και μεταπτυχιακά μαθήματα κοσμικής ακτινοβολίας, όσο και ενημερωτικές επισκέψεις φοιτητών, σχολείων και γενικότερα του κοινού. Επίσης, ο Σταθμός συμμετέχει σε διάφορα εθνικά, ευρωπαϊκά και διεθνή ερευνητικά προγράμματα, μεταξύ άλλων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος.
