Χωρίς να «ξεκλειδώσει» η αξιολόγηση, χωρίς χρονοδιάγραμμα για την επιστροφή των θεσμών στην Ελλάδα αλλά και με τους δανειστές ενωμένους πλέον να επιμένουν στη νομοθέτηση από τώρα δημοσιονομικών μέτρων για τη διασφάλιση της επίτευξης του στόχου του πλεονάσματος μετά το 2018, ολοκληρώθηκε το Eurogroup της Πέμπτης.

Το Eurogroup ήταν μια απόλυτη πανωλεθρία για την ελληνική πλευρά που έχει μπροστά της 25 δύσκολες μέρες για να βρει έναν τρόπο να καταλήξει σε μια διαχειρίσιμη συμφωνία.

Σε κοινή τους συνάντηση το πρωί, σε τεχνικό αλλά υψηλό επίπεδο, οι θεσμοί συμφώνησαν ότι η επιστολή του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου δεν ανταποκρίνεται στη θέση των εταίρων και δανειστών. Η ελληνική κυβέρνηση μιλούσε στην επιστολή για τη διάρκεια και το ύψος των πλεονασμάτων, ενώ οι θεσμοί ζητούν τη νομοθέτηση των προληπτικών μέτρων που θα συμφωνηθούν για τη διασφάλιση των πλεονασμάτων 3,5% μετά το 2018.

Ουσιαστικά πλέον μιλάμε για ψήφιση των μέτρων που θα εφαρμοστούν από το 2019 και μετά.

Το αδιέξοδο δεν ήρθη κατά τις μεσημεριανές συναντήσεις του οικονομικού επιτελείου με τους θεσμούς και με τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, αλλά ούτε και κατά τη διάρκεια του Eurogroup. Μάλιστα οι συναντήσεις του Ευκλείδη Τσακαλώτου με τους θεσμούς έγιναν σε τεταμένο και αρνητικό κλίμα.

Αυτό που ζήτησαν οι ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών και το ΔΝΤ από τον Έλληνα ομόλογό τους Ευκλείδη Τσακαλώτο είναι οι αλλαγές στα εργασιακά, οι μειώσεις στις συντάξεις και οι αλλαγές στη φορολογία, προφανώς με μείωση του αφορολόγητου.

Οι δανειστές αμφισβητούν κατά πόσον η «υπεραπόδοση» των μέτρων το 2016 είναι μόνιμη και θα επαναληφθεί, ή στηρίχτηκε σε συγκυριακά μέτρα και απαιτούνται και άλλα. Αιφνιδιάζοντας την Ελλάδα ο Γερούν Ντάισελμπλουμ ξεκαθάρισε ότι η στάση όλων των θεσμών (ευρωπαϊκών και ΔΝΤ) για το πότε θα επιστρέψουν στην Αθήνα, είναι κοινή – και άρα κοινές και οι απαιτήσεις τους.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο Eurogroup όπου εκπροσωπήθηκε και το ΔΝΤ, καθολικό ήταν το αίτημα για εκ των προτέρων νομοθέτηση των μέτρων.

Ωστόσο το Ταμείο, σε έκθεσή του που διέρρευσε χθες, φαίνεται πως πιέζει τώρα ακόμα περισσότερο και την Αθήνα αλλά και τους ευρωπαίους δανειστές, για τους όρους συμμετοχής του στο ελληνικό πρόγραμμα.

Το ΔΝΤ χαρακτηρίζει «μη βιώσιμο» το ελληνικό χρέος, θεωρώντας ανεπαρκή και αναποτελεσματικά τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα 3,5%, επειδή αμφισβητεί τους ρυθμούς μεγέθυνσης που θα εμφανίζει στο εξής η ελληνική οικονομία.

Η θέση της ελληνικής κυβέρνησης

Η κυβέρνηση δεν πρόκειται να συναινέσει στη νομοθέτηση μέτρων εκ των προτέρων: το μήνυμα αυτό εκπέμπει η Αθήνα, μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup.

Όπως αναφέρουν το 2016 θα κλείσει πιθανότατα με θετικό πρόσημο στην ανάπτυξη, και ότι η χρονιά θα κλείσει με πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 2% – κάτι που αναγνωρίστηκε και από τον πρόεδρο του Eurogroup.

Από εκεί και πέρα, η ελληνική κυβέρνηση επιμένει πως δεν υπάρχει καμία περίπτωση ικανοποίησης παράλογων απαιτήσεων εκ μέρους των εταίρων, όπως για την νομοθέτηση τώρα μέτρων, προκειμένου να εφαρμοστούν μετά το 2018.

Ημερομηνία επιστροφής των κλιμακίων στην Αθήνα δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί. Όσον αφορά τη συμμετοχή ή μη, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα, οικονομικοί παράγοντες δεν απέκλειαν το ενδεχόμενο, η έκθεση βιωσιμότητας του Ταμείου να είναι εν τέλει προαναγγελία άρνησής του να χρηματοδοτήσει το πρόγραμμα για την Ελλάδα.

Eurogroup: Να ολοκληρωθούν επειγόντως οι μεταρρυθμίσεις

«Το Eurogrοup ζητά επειγόντως από τις ελληνικές αρχές και τους θεσμούς να ολοκληρώσουν τις διαπραγματεύσεις σύντομα και να συμφωνήσουν σε ένα πακέτο μεταρρυθμίσεων το οποίο θα ενστερνίζονται όλες οι πλευρές», αναφέρουν οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης στα σημερινά συμπεράσματά τους για την Ελλάδα, προσθέτοντας πως «μια τέτοια συμφωνία είναι προϋπόθεση για την επιτυχή ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης».

Το Eurogroup επισημαίνει ότι οι μεταρρυθμίσεις αφορούν τις αγορές εργασίας και προϊόντων στην Ελλάδα, τον ενεργειακό τομέα, και άλλους τομείς, ενώ παράλληλα «αναμένεται συμφωνία για τη μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική στρατηγική της Ελλάδας μετά το 2018».

Εξάλλου, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM), ενημέρωσε τους υπουργούς για την πρόοδο στην εφαρμογή των βραχυπρόθεσμων μέτρων για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Τα μέτρα αυτά υιοθετήθηκαν από το Eurogroup τον περασμένο Δεκέμβριο και στις 23 Ιανουαρίου τέθηκαν σε εφαρμογή από τα διοικητικά συμβούλια του ESM και του EFSF.

Σημειώνεται, τέλος, ότι τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος στοχεύουν στη μείωση του επιτοκιακού ρίσκου για την Ελλάδα, που περιλαμβάνει την αλλαγή των επιτοκίων από κυμαινόμενα σε σταθερό και παράλληλα καθιστούν ευκολότερη την αποπληρωμή του χρέους, χωρίς πρόσθετο κόστος για τα κράτη μέλη της ευρωζώνης.

Τσακαλώτος: Δεν είναι σωστό να ζητάς από μια χώρα σε πρόγραμμα να νομοθετήσει δύο και τρία χρόνια πριν, τι θα κάνει το 2019

Την άποψη ότι οι απαιτήσεις του ΔΝΤ για τη λήψη προκαταβολικών μέτρων για μετά το 2018 πάνε ενάντια στις ευρωπαϊκές αξίες εξέφρασε ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος μετά το πέρας του σημερινού Eurogroup. O ίδιος υπογράμμισε πως αναμένεται να ληφθούν πρωτοβουλίες στο αμέσως επόμενο διάστημα προκειμένου να βρεθεί μία λύση σε αυτό το ζήτημα.

Ειδικότερα, ο Έλληνας υπουργός εξερχόμενος του κτιρίου, αναφέρθηκε πρώτα στο «κοινό έδαφος» που διαπιστώθηκε στο Eurogroup και στις συναντήσεις που προηγήθηκαν. Πρώτα-πρώτα ανέφερε πως «υπήρξε συμφωνία στο γεγονός ότι η ανάπτυξη στην Ελλάδα πηγαίνει καλύτερα από το αναμενόμενο και ότι το τέταρτο τρίμηνο του 2016 αναμένεται να είναι ακόμα καλύτερο από τα προηγούμενα, κάτι που θα μπορέσει να μας φέρει σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης συνολικά για το 2016, ενώ οι προβλέψεις ήταν για αρνητικά ποσοστά».

Επιπλέον, πρόσθεσε πως όλοι συμφώνησαν ότι η υπεραπόδοση στα δημοσιονομικά ήταν εντυπωσιακή, καθώς ο στόχος ήταν για 0,5% ενώ τώρα αναμένεται ότι θα φτάσει στο 2%.

«Αυτή είναι μια σημαντική υπεραπόδοση» τόνισε, συμπληρώνοντας πως, επίσης, όλοι πιστεύουν ότι «δεδομένης της ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας, είναι πολύ σημαντικό να επιτευχθεί η ολοκλήρωση, «όσο το δυνατόν γρηγορότερα, σε όλες τις πτυχές της δεύτερης αξιολόγησης και του χρέους αλλά και για τη δημοσιονομική πορεία μετά το τέλος του προγράμματος». «Νομίζω πως όλοι όσοι έλαβαν το λόγο στο Eurogroup ή στις ανεπίσημες συναντήσεις υπογράμμισαν ότι ο χρόνος είναι σημαντικός και ότι πρέπει να επιτύχουμε μια λύση γρήγορα» επισήμανε.

Σε ό,τι αφορά τα ανοιχτά ζητήματα, σημείωσε πως «υπάρχει ακόμα ένα σημαντικό ανοιχτό ζήτημα με το ΔΝΤ» καθώς το Ταμείο ζητάει την προκαταβολική νομοθέτηση μέτρων για μετά το 2018. «Αυτό χρειάζεται να το σκεφτούμε ξανά, πρώτον γιατί η δημοσιονομική μας απόδοση είναι τόσο καλή και κάθε φορά που ξεπερνούμε τους στόχους γίνεται όλο και πιο μη αναγκαία η λήψη μέτρων. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι αυτή η απαίτηση ξεπερνάει τη δημοκρατική κουλτούρα της Ευρώπης» είπε και πρόσθεσε: «Δεν είναι σωστό να ζητάς από μια χώρα σε πρόγραμμα να νομοθετήσει δύο και τρία χρόνια πριν, τι θα κάνει το 2019. Είναι μια δέσμευση που ξεπερνάει κατά πολύ το ευρωπαϊκό δημοκρατικό πλαίσιο και τις ηθικές αξίες της Ευρώπης».

Καταλήγοντας, ο Ευ. Τσακαλώτος ανέφερε ότι θα υπάρξουν «πρωτοβουλίες από σήμερα και μετά προκειμένου να κλείσει το κενό» και εξέφρασε την άποψη ότι επειδή «όλες οι πλευρές είναι δεσμευμένες σε μια γρήγορη λύση, θα μπορούσαμε να έχουμε ένα βαθμό εμπιστοσύνης» ότι κάτι τέτοιο θα επιτευχθεί.