«Σκυλί που γαβγίζει δεν δαγκώνει», λέει η λαϊκή παροιμία και κάπως έτσι θα μπορούσε να περιγράψει την επιθετική ρητορική των Τούρκων ενάντια στην Ελλάδα. Σε κάθε περίπτωση βέβαια η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται σε πλήρη επαγρύπνηση ύστερα από τις συνεχιζόμενες τουρκικές προκλήσεις, οι οποίες έχουν πλέον ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Ο πρωθυπουργός είναι σε ανοιχτή γραμμή με τους υπουργούς Άμυνας Πάνο Καμμένο και Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά, και προσπαθούν να βρουν απάντηση στο ερώτημα «μέχρι πού θα φτάσουν οι Τούρκοι». Ο Αλέξης Τσίπρας έθεσε χθες το ζήτημα στην Άνγκελα Μέρκελ, ενώ οι Ένοπλες Δυνάμεις βρίσκονται σε αυξημένη ετοιμότητα σε όλα τα επίπεδα. Τις τελευταίες μέρες, είχαμε την αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάνης από τον Ταγίπ Ερντογάν, το κάλεσμα του επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Τουρκίας Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου στην κυβέρνηση της χώρας να «πάρει πίσω 18 νησιά του Αιγαίου», τον χαρακτηρισμό των Ιμίων ως «τουρκικού εδάφους» από τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας και το απόγευμα την έκδοση ΝΟΤΑΜ από την Άγκυρα, ζητώντας να εξαιρεθεί η Κάσος από τις ελληνικές στρατιωτικές ασκήσεις. Το μεγάλο ερώτημα που απασχολεί λοιπόν και την κυβέρνηση είναι μέχρι που μπορεί να φτάσουν οι Τούρκοι… και αν μπορεί τελικά να στήσει σκηνικό Ιμίων. Η απάντηση είναι δύσκολη, όμως τα δεδομένα στην Τουρκία, μετά το πραξικόπημα είναι συγκεκριμένα, όπως και τα γεγονότα στην άλλη πλευρά της χώρας. Μπορεί η Τουρκία να έχει μια μεγάλη πολεμική μηχανή, όμως στο έμψυχο δυναμικό υπάρχει πλέον μεγάλο πρόβλημα. Και σήμερα, σε στρατιωτικό επίπεδο, η Τουρκία είναι πιο αδύναμη από ποτέ για πολλούς λόγους. Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος ο Ερντογάν «καθάρισε» το στρατό, την αεροπορία και το ναυτικό και «απογύμνωσε» τις δυνάμεις του από έμπειρα στελέχη. Ακόμη και οι πιλότοι της Τουρκίας που ήταν έμπειροι και έκαναν τις παραβιάσεις, κατόπιν εντολών, είναι εκτός της αεροπορίας… Μάλιστα απελπισμένη η τουρκική πολεμική αεροπορία απηύθυνε τον Σεπτέμβριο δημοσίως κάλεσμα σε πρώην πιλότους της να επιστρέψουν στο Σώμα, το οποίο έχει αποδεκατιστεί μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου, λόγω του «ξηλώματος» άνω των 350 στελεχών του, στο πλαίσιο εκκαθάρισης του στρατού. Το κάλεσμα δεν βρήκε μεγάλη ανταπόκριση, σύμφωνα με στρατιωτικούς αξιωματούχους και πρώην πιλότους, τους οποίους επικαλείται το Reuters. To ειδησεογραφικό πρακτορείο μίλησε με έξι πιλότους που έφυγαν από την πολεμική αεροπορία την περασμένη δεκαετία και θα μπορούσαν να επιστρέψουν. Μόνο ένας από αυτούς δήλωσε πως θα ξαναεντασσόταν στον στρατό, προκειμένου να αντικαταστήσει τους διωχθέντες πιλότους. Στο ίδιο μήκος κύματος τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι μόνο μια μικρή μερίδα από μερικές εκατοντάδες πιλότους που έφυγαν από την πολεμική αεροπορία μεταξύ 2010 και 2015, επέστρεψαν τελικά στα παλιά τους πόστα…
Η αποδυνάμωση της αεροπορίας
Η αποδυνάμωση της αεροπορίας λαμβάνει χώρα σε μια ιδιαίτερη στιγμή για την Τουρκία- τη δεύτερη στρατιωτική δύναμη του ΝΑΤΟ, καθώς η Άγκυρα εμπλέκεται σε πολεμικές επιχειρήσεις κατά του ISIS στη Συρία και των ανταρτών του ΡΚΚ εντός της Τουρκίας και του βορείου Ιράκ. «Αυτοί που απομακρύνθηκαν ήταν κυρίως έμπειροι πιλότοι ή νεότεροι που εκπαιδεύονταν σε όπλα και τακτικές» είπε ο Αρντά Μεβλούτογλου, σύμβουλος αμυντικής βιομηχανίας. «Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα πως η τουρκική αεροπορία έχει χάσει μεγάλο κομμάτι εμπειρίας και know-how εξαιτίας του πραξικοπήματος» πρόσθεσε. Η Τουρκία δεν έχει δημοσιοποιήσει τον συνολικό αριθμό των μάχιμων πιλότων, ωστόσο, σύμφωνα με τουρκικό περιοδικό του χώρου, ο επικεφαλής της αεροπορίας τον Μάρτιο του 2015 είχε πει πως οι πιλότοι αναμενόταν να φτάσουν τους 1.300 συνολικά μέσα στο έτος. Τουρκικά ΜΜΕ έχουν αναφέρει πως η αναλογία μαχητικών-μάχιμων πιλότων έχει πέσει κάτω από το 1:1,5 που θεωρείται «υγιές» διεθνώς. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ακαδημαϊκός στο Carnegie Europe, Marc Pierini, γράφει για τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Ερντογάν αφού το ΝΑΤΟ δεσμεύεται να θέσει ερωτήματα σχετικά με την αξιοπιστία των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, οι οποίες κλονίστηκαν σε μεγάλο βαθμό από την απόπειρα πραξικοπήματος και τον μαζικό ανασχηματισμό που ακολούθησε. Άλλωστε το 40% όλων των στρατηγών και ναυάρχων απομακρύνθηκαν, 400 στρατιώτες αποσύρθηκαν από τις δομές του ΝΑΤΟ, και αρκετοί μαχητές τέθηκαν εκτός υπηρεσίας. Αποτέλεσμα; Η συμμετοχή της Τουρκίας στην αμυντική πυραυλική ασπίδα του ΝΑΤΟ παραμένει ασαφής, ενώ οι ΗΠΑ δεσμεύονται να αξιολογήσουν εκ νέου την ασφάλεια και τη λειτουργικότητα των αποθεμάτων τους σε πυρηνικές κεφαλές, που έχουν τοποθετηθεί στην Αεροπορική Βάση του Ινσιρλίκ. Στο άμεσο μέλλον και κυρίως για εσωτερικούς λόγους, η Τουρκία κλίνει προς το να οδηγήσει τις δυνάμεις της να συμμετέχουν στις μάχες για τη Μοσούλη, το Ιράκ, τη Ράκα στη Συρία, μια κίνηση που δεν εγκρίνεται από τη διεθνή συμμαχία έναντι του αυτοαποκαλούμενου Ισλαμικού Κράτους. Αυτό περιέχει το ρίσκο, ένα μέλος του ΝΑΤΟ να βρεθεί σε μια ανεπιθύμητη πορεία σύγκρουσης με τις ιρακινές, ιρανικές, ρωσικές, συριακές ή κουρδικές (της Συρίας) δυνάμεις, που θα προσέθετε μαζικές επιπλοκές σε μια ήδη περίπλοκη κρίση.
