Τα καρδιαγγειακά νοσήματα τις τελευταίες δεκαετίες αποτελούν μάστιγα στις βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες και τείνουν να μετατραπούν σε πανδημία για τον πλανήτη, αγγίζοντας ακόμη και τους πληθυσμούς των υπό ανάπτυξη χωρών.
Η καρδιαγγειακή νόσος παραμένει η κύρια αιτία θνησιμότητας στον κόσμο, καθώς ένας στους τρεις θανάτους παγκοσμίως οφείλεται σε καρδιακή νόσο και αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Μόνο στη χώρα μας, κάθε χρόνο καταγράφονται περισσότερα από 15.000 νέα περιστατικά στεφανιαίας νόσου, πολλά από τα οποία αποβαίνουν μοιραία για τον ασθενή. Τα καρδιαγγειακά νοσήματα στερούν τη ζωή σε 20 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο ενώ μέχρι το 2025 οι επιστήμονες εκτιμούν ότι οι θάνατοι από τις παθήσεις της καρδιάς θα ξεπερνούν τα 25 εκατομμύρια ετησίως.
Ένας στους δέκα άνδρες, ηλικίας 50-59 ετών, έχει «σιωπηλή» στεφανιαία νόσο και κινδυνεύει να πάθει έμφραγμα χωρίς καμία προειδοποίηση. Όπως δείχνουν οι στατιστικές σε παγκόσμιο επίπεδο, σημειώνεται μία καρδιακή προσβολή κάθε 4 δευτερόλεπτα και ένα εγκεφαλικό επεισόδιο κάθε 5 δευτερόλεπτα. Οι πιο γνωστές παθήσεις που αφορούν στην καρδιά είναι η στεφανιαία νόσος, οι βαλβιδοπάθειες, η καρδιακή ανεπάρκεια κ.ά. Παράγοντες κινδύνου θεωρούνται το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η υπέρταση, η αυξημένη χοληστερίνη, ο σακχαρώδης διαβήτης και η έλλειψη σωματικής άσκησης.
Τα παραπάνω αναφέρονται σε ανακοίνωση του Τμήματος Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με αφορμή την 29η Σεπτεμβρίου η οποία καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Καρδιάς από τη Διεθνή Ομοσπονδία Καρδιάς.
Η Διεθνής Ομοσπονδία Καρδιάς επέλεξε ως θέμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Καρδιάς τη «δημιουργία υγιούς περιβάλλοντος για την καρδιά», δίνοντας βαρύτητα στη διαθεσιμότητα της υγιεινής διατροφής και στην απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους λόγω των συνεπειών του παθητικού καπνίσματος.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας (ΕΛ.Ι.ΚΑΡ) για τους παράγοντες κινδύνου προκύπτει:
-Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η αύξηση του καπνίσματος στις γυναίκες κάτω των 50 ετών.
-Το 45% των καπνιστών ανήκει στην ηλικιακή ομάδα κάτω των 50 και είναι από τα υψηλότερα στον ευρωπαϊκό χώρο.
-Ένας στους πέντε Έλληνες είναι παχύσαρκος, με το 45% των ενηλίκων να είναι υπέρβαροι.
-Το 74% των ατόμων με περίσσεια σωματικού βάρους και με Δείκτη Μάζας Σώματος >27Kg/m2, είναι πεπεισμένοι ότι έχουν φυσιολογικό βάρος και επομένως δεν αντιλαμβάνονται ότι κινδυνεύουν (άγνοια κινδύνου).
-Μόνο το 8% περίπου θεωρεί την παχυσαρκία ως παράγοντα κινδύνου.
-Η χώρα μας ανήκει στις 5 πρώτες ευρωπαϊκές χώρες στην παχυσαρκία ενηλίκων και στις 3 πρώτες στην παιδική παχυσαρκία.
-Το 33% θεωρεί ότι τα καρδιαγγειακά νοσήματα προκαλούνται από το άγχος.
-Ένα υψηλό ποσοστό (>50%) δεν γνωρίζει ότι έχει υψηλά επίπεδα χοληστερόλης.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει εκπονήσει ένα Σχέδιο Δράσης για την Πρόληψη και τον Έλεγχο των Μη Μεταδιδόμενων Νοσημάτων (NCDs), το οποίο εστιάζει σε τέσσερις τύπους ασθενειών: καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνο, χρόνια αναπνευστικά νοσήματα και τον διαβήτη, τα οποία έχουν τη μεγαλύτερη συμβολή στη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα. Στόχος είναι η μείωση της πρόωρης θνησιμότητας κατά 25% έως το 2025. Τα νοσήματα αυτά έχουν τέσσερις κοινούς συμπεριφορικούς παράγοντες κινδύνου: το κάπνισμα, την ανθυγιεινή διατροφή, την έλλειψη σωματικής άσκησης και την επιβλαβή χρήση του αλκοόλ. Ωστόσο o Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναγνωρίζει ότι και οι συνθήκες στις οποίες ζουν και εργάζονται οι άνθρωποι όπως και ο τρόπος ζωής επηρεάζουν την υγεία και την ποιότητα της ζωής τους. Αν δεν ληφθούν σοβαρά μέτρα πρόληψης, η θνητότητα, η θνησιμότητα και οι κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις των καρδιαγγειακών νοσημάτων θα αυξάνονται συνεχώς τις επόμενες δεκαετίες παρά το γεγονός της βελτίωσης της θεραπείας των νοσημάτων αυτών.
Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, με το τμήμα Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας εφαρμόζει από το 2012 το πρόγραμμα «Ενεργητικός Αντικαπνιστής». Πρόκειται για μία ενημερωτική δράση Αγωγής Υγείας για τους μαθητές των γυμνασίων σχετικά με την επικινδυνότητα της καπνιστικής συνήθειας η οποία γνωρίζει ευρεία αποδοχή από το μαθητικό πληθυσμό και όχι μόνο. Κεντρικός στόχος των προγραμμάτων αγωγής υγείας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας είναι οι μελλοντικές γενιές να έχουν καλή υγεία η οποία θα αυξήσει το προσδόκιμο ζωής, την παραγωγικότητα των ανθρώπων και θα συμβάλλει γενικότερα στην κοινωνική ευημερία και ανάπτυξη.
