Στο σημείο «μηδέν» επιστρέφει η θεραπευτική αντιμετώπιση της φυματίωσης, λόγω της εμφάνισης της πολυανθεκτικής μορφής της νόσου, η οποία αντιστέκεται στα φάρμακα, καθιστώντας δύσκολη την εκρίζωσή της.
Παρότι τα κρούσματα της πολυανθεκτικής φυματίωσης στη χώρα μας είναι ελάχιστα, ο κίνδυνος είναι μεγάλος αν αναλογιστεί κανείς ότι ένας ασθενής που θα προβληθεί από αυτή τη μορφή της νόσου θα μολύνει 1-2 άτομα το μήνα και 15-20 το χρόνο.
Μία πτυχή του προβλήματος στη Βόρεια Ελλάδα αποκάλυψαν στο ΑΜΠΕ, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Φυματίωσης (στις 24 Μαρτίου), ο καθηγητής πνευμονολογίας στο ΑΠΘ Κωνσταντίνος Ζαρογουλίδης και ο καθηγητής πνευμονολογίας στο ΔΠΘ Δημοσθένης Μπούρος, επισημαίνοντας ότι η έλλειψη εξοπλισμού αλλά και συντονισμού καθιστά αδύνατη τη διάγνωση της πολυανθεκτικής φυματίωσης στη περιοχή.
Εξάλλου, μια άλλη διάσταση στο πρόβλημα δίνει το γεγονός ότι η περιοχή του Έβρου αποτελεί πύλη εισόδου λαθρομεταναστών, οι οποίοι μεταφέρουν τη φυματίωση στη χώρα μας.
Το μοναδικό κέντρο στο οποίο μπορεί να γίνει διάγνωση της ανθεκτικής και της πολυανθεκτικής φυματίωσης και ο εντοπισμός των φαρμάκων στα οποία είναι ανθεκτικά τα στελέχη της νόσου βρίσκεται στην Αθήνα.
«Παρότι έχουμε ζητήσει πολλές φορές και από το υπουργείο Υγείας και από την αρμόδια ΥΠΕ την προμήθεια του εξοπλισμού, που κοστίζει γύρω στις 50.000 ευρώ, για να γίνεται η διάγνωση της νόσου στο νοσοκομείο Παπανικολάου, δεν πήραμε καμία απάντηση» αναφέρει στο ΑΜΠΕ ο καθηγητής πνευμονολογίας στο ΑΠΘ Κωνσταντίνος Ζαρογουλίδης.
Όπως εξηγεί ο καθηγητής, ένα άτομο για το οποίο υπάρχουν υποψίες ότι έχει προσβληθεί από πολυανθεκτική φυματίωση θα πρέπει να μείνει 10 μέρες απομονωμένο σε θάλαμο νοσοκομείου μέχρι να έρθουν τα αποτελέσματα των εξετάσεων από την Αθήνα. Στο διάστημα αυτό θα πρέπει να απομονωθούν και οι γύρω θάλαμοι για να μη προσβληθούν οι άλλοι ασθενείς, δημιουργώντας ένα επιπλέον κόστος.
Οι λόγοι εμφάνισης της πολυανθεκτικής φυματίωσης
Η εξήγηση που δίνει για την εμφάνιση της πολυανθεκτικής φυματίωσης ο καθηγητής πνευμονολoγίας στο ΔΠΘ Δημοσθένης Μπούρος είναι η εξής: η αντιμετώπιση της φυματίωσης γίνεται με τη λήψη 3-4 φαρμάκων καθημερινά για μία περίοδο 6-12 μηνών. Επειδή οι ασθενείς δε συνεργάζονται και δεν παίρνουν κανονικά όλα τους τα φάρμακα, το μυκοβακτήριο της φυματίωσης αναπτύσσει αντοχή στα φάρμακα.
«Το άτομο που θα προσβληθεί από πολυανθεκτική φυματίωση θα τη διασπείρει γιατί δεν υπάρχει φάρμακο για την αντιμετώπισή της. Η μόνη αντιμετώπιση σε αυτή τη περίπτωση είναι ο εγκλεισμός σε ίδρυμα και η εκτομή της βλάβης και αυτό μας γυρίζει στο σημείο ‘μηδέν’ όσον αφορά την αντιμετώπιση της νόσου» προσθέτει ο κ. Μπούρος.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει μόνο μία μορφή φυματίωσης αντιθεκτικής στα φάρμακα. Υπάρχει μορφή της νόσου ανθεκτική σε ένα φάρμακο και υπάρχει μορφή που είναι ανθεκτική σε 2-3 φάρμακα.
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, το ποσοστό των περιστατικών φυματίωσης ανθεκτικής σε δύο φάρμακα ανέρχεται σε 5-10 ανά 100.000 πληθυσμού, σύμφωνα με τον κ. Ζαρογουλίδη.
Ο ίδιος αναφέρει ότι το 2011 στο νοσοκομείο Παπανικολάου νοσηλεύτηκαν 67 περιστατικά, εκ των οποίων τα 27 ήταν πολυανθεκτικά. Αυτό, όμως, δεν δίνει την πραγματική εικόνα του προβλήματος, γιατί το Παπανικολάου είναι εξειδικευμένο κέντρο και οι ασθενείς είναι από όλη τη Βόρεια Ελλάδα. «Το πρόβλημα δεν είναι ποσοτικό, είναι ποιοτικό, διότι ένας ασθενής με πολυανθεκτική φυματίωση θα μολύνει και άλλους» επισημαίνει ο κ. Ζαρογουλίδης.
«Δε γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό των κρουσμάτων φυματίωσης στη χώρα μας. Πέρσι, μέσω των νομιάτρων και του ΚΕΕΛΠΝΟ δηλώθηκαν 600 κρούσματα. Με δεδομένο ότι δηλώνεται ένα στα τρία κρούσματα ο αριθμό στους στη χώρα μας πρέπει να ξεπερνά τα 1500» αναφέρει ο κ. Μπούρος, ο οποίος είναι μέλος της Εθνικής Επιτροπής Φυματίωσης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το πρόβλημα είναι τεράστιο στον Έβρο εξαιτίας της λαθρομετανάστευσης. «Το πρόβλημα είναι τεράστιο διότι αυτοί οι άνθρωποι από το Πακιστάν και το Σουδάν μεταφέρουν τη φυματίωση στη χώρα μας. Εδώ χρειάζεται συντονισμός , πρόγραμμα επιτήρησης και λήψης φαρμακευτικής αγωγής. Δυστυχώς, στο διοικητικό συμβούλιο του ΚΕΕΛΠΝΟ δεν υπάρχει ούτε ένας πνευμονολόγος και δεν διατίθενται πόροι για την καταπολέμηση της φυματίωσης. Θα πρέπει να αλλάξει η πολιτική αντιμετώπισης της νόσου» καταλήγει ο κ. Μπούρος
