Ένα ακόμα βήμα για την «ανάγνωση» ανθρώπινου εγκεφάλου έκαναν οι νευροεπιστήμονες, με απώτερο στόχο να «ακούσουν» και να αποκωδικοποιήσουν τις σκέψεις, μέσω της παρακολούθησης των εγκεφαλικών κυμάτων που αντιστοιχούν στη σιωπηλή ομιλία -ή τον διάλογο- που λαμβάνει χώρα συνεχώς μέσα στο μυαλό μας.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Μπράιαν Πέισλι και τον καθηγητή ψυχολογίας και νευροεπιστήμης Ρόμπερτ Νάιτ του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό βιολογίας «PLoS Biology», σύμφωνα με το BBC, το «Nature», το «New Scientist» και το «Scientific American», μπόρεσαν να «μεταφράσουν» σε λέξεις τα ηλεκτρικά εγκεφαλικά κύματα που αντιστοιχούν στα λόγια.

Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι στο μέλλον η νέα τεχνική -πιθανώς μέσω ειδικών εμφυτευμάτων στον εγκέφαλο και προσθετικών συσκευών- θα επιτρέψει σε ασθενείς που βρίσκονται σε κώμα ή πάσχουν από σοβαρές διαταραχές του λόγου λόγω εγκεφαλικού ή άλλης πάθησης, να επικοινωνήσουν με τους γύρω τους.

Το νέο επίτευγμα εντάσσεται σε μια σειρά προόδων που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια από τη νευροεπιστήμη και σταδιακά οδηγούν στην πραγματοποίηση του μεγάλου ονείρου (ή εφιάλτη): το διάβασμα της σκέψης.

Οι ερευνητές αρχικά παρακολούθησαν τα εγκεφαλικά κύματα 15 ασθενών, όταν αυτοί άκουγαν διάφορες συνομιλίες. Στη συνέχεια χρησιμοποίησαν έναν υπολογιστή για να ξεδιαλύνουν, μέσα από το χάος των ακουστικών/ηλεκτρικών ερεθισμάτων/σημάτων, ποιες ηχητικές συχνότητες των λέξεων αντιστοιχούσαν σε ποια σήματα του εγκεφάλου. Έπειτα κατάφεραν να συσχετίσουν τις λέξεις με συγκεκριμένα κύματα/σήματα στον εγκέφαλο.

Τελικά οι επιστήμονες δημιούργησαν ένα υπολογιστικό μοντέλο (αλγόριθμο), το οποίο μπορεί να «ακούσει» το νου και να «μαντέψει» μερικές -και ασφαλώς όχι όλες- από τις λέξεις που έχει πει ένας άνθρωπος. Όπως πάντως επεσήμαναν οι ερευνητές, μέχρι στιγμής η έρευνα βασίζεται σε ήχους (λέξεις) που ένας άνθρωπος ακούει στην πραγματικότητα στο περιβάλλον του, από όπου μετά προκύπτει η πρόβλεψη για το τι μπορεί να έχει πει. Όμως η πρόβλεψη απολύτως φανταστικών συνομιλιών που λαμβάνουν χώρα στο νου, δεν είναι το ίδιο εύκολη, όχι όμως αδύνατη, καθώς οι επιστήμονες, όπως είπαν, έχουν ενδείξεις ότι το πραγματικό και το φανταστικό άκουσμα ενός ήχου ενεργοποιούν παρόμοιες περιοχές του εγκεφάλου.

Ο εγκέφαλος φαίνεται πως διασπά τα λόγια που ακούει -αλλά και αυτά που σκέφτεται- σε επιμέρους συχνότητες, συνήθως στη γκάμα από 1 έως 8.000 Hertz. Σύμφωνα με τους ερευνητές, με αυτόν τον τρόπο, για παράδειγμα, ένας μουσικός ακόμα και κουφός -όπως ο Μπετόβεν- μπορεί να φανταστεί και να “ακούσει” στο μυαλό του ένα μουσικό κομμάτι.

Η τεχνική βρίσκεται στο αρχικό στάδιό της και έχει μεγάλα περιθώρια τελειοποίησης. Μια σημαντική δυσκολία είναι να δημιουργηθεί μια μικρού μεγέθους ασύρματη φορητή συσκευή, την οποία να μπορεί να χρησιμοποιήσει στην καθημερινότητά του κάθε ασθενής. Οι Αμερικανοί ερευνητές, πάντως, ευελπιστούν ότι σε μια δεκαετία η νέα μέθοδος θα τύχει ευρείας εφαρμογής.