Μελλοντικά η θεραπεία του καρκίνου σε πρώιμο στάδιο, θα μπορεί να γίνεται με ένεση τοπικά και τη χρήση ιών, χωρίς να χρειάζεται να υποβληθεί ο ασθενής σε χημειοθεραπείες. Οι επιστημονικές έρευνες για την θεραπεία του καρκίνου έχουν στραφεί τα τελευταία χρόνια στη χρήση ιών και ήδη υπάρχουν δέκα ιοί με τους οποίους, στις ΗΠΑ γίνονται κλινικές μελέτες πρώτου και δεύτερου σταδίου για τη δημιουργία θεραπευτικών σχημάτων για διάφορες μορφές της νόσου. Πρόσφατα πήρε έγκριση από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Ποτών (FDA) η πρώτη θεραπεία του μελανώματος με ερπητοϊό «φορτωμένο» με ένα πεπτίδιο, την λεμφοκίνη. Το φάρμακο αυτό (Talimogene Laherparepvec -T-VEC) αναμένεται να κυκλοφορήσει το επόμενο έτος και θα είναι το πρώτο προϊόν βιολογικού ιού που θα καταπολεμά τον καρκίνο.
Τα παραπάνω επισημαίνει ο αντιπρόεδρος του Κρατικού Πανεπιστημίου της Λουιζιάνας των ΗΠΑ, καθηγητής Κωνσταντίνος Κούσουλας, ο οποίος βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη με την ευκαιρία του συνεδρίου NANOTEXNOLOGY 2015, οι εργασίες του οποίου ολοκληρώθηκαν χτες.
Σύμφωνα με τον κ. Κούσουλα ο ερπητοϊός που πήρε έγκριση για την θεραπεία του μελανώματος έχει το μειονέκτημα ότι μπαίνει στα νευροκύτταρα, ενώ η έρευνα της δικής του ομάδας είναι επικεντρωμένη στη θεραπεία του καρκίνου με έναν μεταλλαγμένο ερπητοϊό ο οποίος έχει το πλεονέκτημα να μην μπαίνει στα νευροκύτταρα.
«Η βασική ιδιότητα του ερπητοϊού είναι ότι μπαίνει στα νευροκύτταρα και παραμένει εκεί εφ΄ όρου ζωής και, όταν υπάρχει κάποιο στρες ή οτιδήποτε άλλο, δημιουργεί κάποια προβλήματα πχ μπορεί να κάνει κερατίτιδα ή οτιδήποτε άλλο. Εμείς έχουμε μεταλλάξει τον ιό ώστε να μην μπορεί να μπει μέσα στα νευροκύτταρα και στα πρώτα πειράματα βρήκαμε ότι αυτός ο ιός είναι ένα τρομερό εμβόλιο εναντίον του ίδιου του ερπητοϊού, ιδίως έρπη των γεννητικών οργάνων που είναι ένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. Εμβολιάσαμε ποντίκια με αυτόν τον ιό και μετά προσπαθήσαμε να τα μολύνουμε στα γεννητικά όργανα με κάποιον ιο ο οποίος είναι θανατηφόρος. Διαπιστώσαμε ότι τα ποντίκια είχαν θεραπευτεί 100%. Κι επειδή μελετήσαμε αυτή την κατάσταση, βρήκαμε ότι αυτές οι μεταλλάξεις που κάναμε στον ιό τον αλλάξανε ώστε να μην μπορεί να μπει μέσα στα νευροκύτταρα και παράλληλα ενίσχυσαν το αμυντικό σύστημα πολύ καλύτερα από κάποιους άλλους ιούς που είδαμε νωρίτερα. Αυτός ο ιός όταν μολύνει τα μελανώματα τα καταστρέφει με τέτοιο τρόπο που δημιουργείται μια ανοσολογική αντίδραση και ενισχύεται το αμυντικό σύστημα ώστε να δημιουργείται ένα εμβόλιο εναντίον του καρκίνου», εξηγεί ο κ Κούσουλας.
Έρευνες για θεραπευτικό εμβόλιο κατά του έρπη και του καρκίνου
Το προσεχές φθινόπωρο οι έρευνες της ομάδας του Κούσουλα θα στραφούν στη δημιουργία θεραπευτικού εμβολίου κατά του έρπη αλλά και κατά του καρκίνου με τη χρήση του μεταλλαγμένου ερπητοϊού.
«Αυτό ο ιός μπορεί να μεταλλαχτεί περαιτέρω ώστε να περιέχει και γονίδια άλλων ιών και βακτηριδίων, όπως είναι τα χλαμύδια και να δημιουργήσουμε ένα εμβόλιο εναντίον του έρπη και εναντίον των χλαμυδίων. Ή να βάλουμε στον ιό πεπτίδια – πρωτεΐνες από μερικούς καρκίνους ώστε να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο εμβόλιο για τον καρκίνο. Ήδη έχουμε βάλει στον ιό κάποια γονίδια για καρκίνο του νευρικού συστήματος, όπως είναι το γλοιοβλάστωμα στον εγκέφαλο αλλά επίσης και για καρκίνο του προστάτη. Αυτά είναι εμβόλια θεραπευτικά γιατί ο πρωταρχικός ρόλος είναι να βρεθεί ένας μικρός όγκος όπως πχ ένα καρκίνος του μαστού. Την πρώτη φορά που θα χρησιμοποιηθεί γίνεται ενέσιμα παροχή του ιού μέσα στον πρώτο όγκο ο οποίος καταστρέφεται και καθώς καταστρέφεται δημιουργείται ένα εμβόλιο. Υπάρχει η εκδοχή να χρησιμοποιηθεί κάποτε και προληπτικά, πχ θα εμβολιαστεί μια γυναίκα με τον ιό αυτό για το γονίδιο BRCA1/BRCA2 του καρκίνου του μαστού και έτσι να έχει πολύ περισσότερα αντισώματα από εκείνα που θα είχε κάποια άλλη. Οπότε αν έχει κανείς κάποια γενετική προδιάθεση για κάποιον καρκίνο να μπορούμε και να μειώσουμε τον κίνδυνο», προσθέτει ο κ Κούσουλας.
Θεραπεία του καρκίνου με μια ένεση
Ο κ. Κούσουλας αισιοδοξεί ότι με τις θεραπείες αυτές τα επόμενα 10-20 χρόνια θα μπορούν να καταστέλλονται οι καρκίνοι με φάρμακα και οι ασθενείς θα μπορούν να ζουν πολλές δεκαετίες.
«Στο μέλλον με την πρώτη γνωμάτευση σε αρχικά στάδια του καρκίνου μπορεί να γίνεται μια ένεση και να προστατεύεται ο άνθρωπος για πολλά χρόνια. Ο ερπητοϊός θα χορηγείται ενέσιμα επί του τοπικού καρκινώματος, η τοξικότητά του είναι ελάχιστη και δεν θα χρειάζεται να κάνει χημειοθεραπεία ο ασθενής. Η χημειοθεραπεία σκοτώνει τα κύτταρα τα οποία πολλαπλασιάζονται πιο γρήγορα από τα κανονικά αλλά σκοτώνει όλα τα κύτταρα και το χειρότερο απ΄ όλα, σκοτώνει το αμυντικό σύστημα. Δηλαδή αν υπήρχε μια ευκαιρία στο αμυντικό σύστημα να μπορέσει να ξυπνήσει να καταπολεμήσει το καρκίνωμα μετά τη χημειοθεραπεία αυτή η ευκαιρία χάνεται. Υπάρχει περίπτωση να διαφοροποιηθεί ο ιός να μπει με ένεση στο αίμα και να βρει και κάποια μετάσταση αλλά αυτό δεν συνιστάται γιατί μπορεί να πάει και αλλού. Επίσης όσο πιο μεγάλος είναι ο καρκίνος τόσο πιο δύσκολο είναι να ξυπνήσει το αμυντικό σύστημα. Γι αυτό λέμε αν προλάβουμε τον καρκίνο σε πρώιμο στάδιο τότε το αμυντικό σύστημα έχει καλύτερες επιδόσεις. Το χειρότερο που μπορεί να γίνει σε κάποιον που έχει μικρά καρκινώματα είναι η χημειοθεραπεία. Γιατί αν πετύχει καλώς, αν όμως ξεφύγουν κάποια καρκινώματα μετά γίνονται ανθεκτικά στην χημειοθεραπεία και μετά είναι πολύ δύσκολο να καταπολεμηθούν» καταλήγει ο κ. Κούσουλας.
