Ήταν το μακρινό 1989 όταν η Lizzie Clifton ήρθε για διακοπές στην Κέρκυρα και γνώρισε τον Νίκο, έναν όμορφο σερβιτόρο που την έπεισε να μείνει στην Ελλάδα. Ερωτεύτηκαν, παντρεύτηκαν το 1994 και έκαναν δυο γιους, τον Κωνσταντίνο και τον Daniel. Η σχέση τους τερματίστηκε το 2002 και για τα επόμενα 12 χρόνια η Lizzie ανέλαβε την ανατροφή των παιδιών της. Όμως η κρίση στην Ελλάδα δυσκόλεψε πάρα πολύ τη ζωή τους και η Lizzie αποφάσισε πως η καλύτερη επιλογή ήταν να επιστρέψει στη Βρετανία εγκαταλείποντας το νησί που αποκαλούσε «σπίτι» για 24 χρόνια, την Κέρκυρα.
Κάθε ελπίδα για ένα νέο ξεκίνημα στην πατρίδα της διαλύθηκε πολύ γρήγορα. «Γυρίσαμε στη Βρετανία χωρίς τίποτα. Πουλούσα επί μήνες τα υπάρχοντά μου για να έχω φαγητό για τα παιδιά μου», λέει στη Daily Mail η 47χρονη. Χωρίς οικονομίες στην άκρη, ήλπιζε οι τοπικές αρχές στο Claygate του Surrey να τη βοηθήσουν. Ωστόσο δεν της χορηγήθηκε κανένα επίδομα επειδή έλειπε για τόσο μεγάλο διάστημα από τη χώρα.
«Δεν επέστρεψα στη Βρετανία για να ζω με επιδόματα», λέει, «ήθελα απλώς μια μικρή βοήθεια από τη χώρα μου τις πρώτες εβδομάδες μέχρι να βρω δουλειά».
Αντ’ αυτού η Lizzie βρέθηκε άστεγη μέσα στα Χριστούγεννα. «Ο αρμόδιος υπάλληλος μου είπε πως είμαι ελεύθερη να ζήσω σε αυτή τη χώρα αλλά δεν δικαιούμαι καμία οικονομική βοήθεια, ούτε καν επίδομα τέκνων. Δεν μπορούσα να το πιστέψω πως η χώρα μου αρνιόταν να φροντίσει τους ίδιους τους ανθρώπους της», αφηγείται.
Η περίπτωση της Lizzie δεν είναι η μόνη, σημειώνει η εφημερίδα. Είναι πολλές οι Βρετανίδες που αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στη χώρα τους λόγω της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, αλλά ένιωσαν ανεπιθύμητες και αφημένες στην τύχη τους.
Η Lizzie ήταν κτηματομεσίτρια στην Κέρκυρα όταν ο γάμος της διαλύθηκε. Το επάγγελμά της δέχθηκε μεγάλο πλήγμα και το 2011 ο προϊστάμενός της δεν μπορούσε πια να την πληρώνει. Άλλαξε δουλειά και πήγε σε μία θέση με χαμηλότερο μισθό. Μετά την πληρωμή του ενοικίου όμως της έμεναν περίπου 120 ευρώ για τους λογαριασμούς και το φαγητό.
«Οι χειμώνες στην Κέρκυρα είναι πολύ δύσκολοι και δεν μπορούσα να πληρώσω για θέρμανση. Καθόμασταν με τα αγόρια και ξεπαγιάζαμε κάτω από τα παπλώματα. Δεν νομίζω πως κανείς στη Βρετανία συνειδητοποιεί πόσο φοβερά είναι τα πράγματα στην Ελλάδα. Φίλοι του Daniel ήταν τόσο πεινασμένοι που λιποθυμούσαν στην παιδική χαρά!»
Παρότι η Lizzie πλήρωνε τις εισφορές της πρώτα στο βρετανικό και στη συνέχεια στο ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα, σε όλη την επαγγελματική της ζωή, όταν το ασφαλιστικό στην Ελλάδα κατέρρευσε, γράφει η Daily Mail, το επίδομα τέκνων κόπηκε μέσα σε μία νύχτα. Αναγκάστηκε να πουλήσει τα έπιπλά της για να βρει φαγητό.
«Με ακόμα έναν χειμώνα να πλησιάζει συνειδητοποίηση πως δεν θα είχα λεφτά για το ενοίκιο, πόσω μάλλον για φαγητό και θέρμανση», αφηγείται. «Δεν μπορούσα να υποβάλω τους γιους μου σε αυτή τη δοκιμασία για δεύτερη φορά. Ο πρώην σύζυγός μου ξαναπαντρεύτηκε και μετακόμισε κι έτσι δεν υπήρχε βοήθεια από την πλευρά του. Αν μέναμε, θα ήμασταν άστεγοι και θα πεινούσαμε. Δεν είχα άλλη επιλογή από το να γυρίσω στη Βρετανία και ήλπιζα η ίδια μου η χώρα να με βοηθήσει».
Οι γονείς της Lizzie ζουν στο εξωτερικό αλλά έχει έναν αδελφό, τον Andy, στο Claygate. Ωστόσο, επειδή ο γιος του έχει σύνδρομο Ντάουν δεν μπορούσε να φιλοξενήσει την αδελφή του. Μια επιπλοκή ήταν και το ότι ο Κωνσταντίνος πάσχει από Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και φοβούμενη πως όλη η διαδικασία τα τον πιέσει πολύ, η Lizzie τον άφησε με φίλους στην Ελλάδα μέχρι να εγκατασταθεί.
Πριν από περίπου ένα χρόνο έφτασε με τον Daniel και δυο βαλίτσες στο αεροδρόμιο Gatwick. «Έκλεισα δύο βράδια σε ένα bed and breakfast κι εκεί ξόδεψα τα τελευταία μου λεφτά. Πήγα αμέσως στην αρμόδια υπηρεσία στέγασης με τον Daniel για να ζητήσω βοήθεια. Αλλά ήταν ένας διάλογος κωφών. Μού είπαν πως θα μπορούσαν να με βάλουν σε έναν ξενώνα γυναικών αλλά θα έπρεπε να αφήσω τον Daniel, κάτι αδύνατο για μένα. Όταν ειδοποίησα την πρόνοια για βοήθεια, μου είπαν πως αν δεν βρω κατάλυμα για το βράδυ θα έβαζαν τον Daniel με ανάδοχη οικογένεια! Δεν μπορούσα να πιστέψω το πώς με αντιμετώπιζαν!
Η Lizzie, σημειώνει η Daily Mail, είναι μία από τους 81.000 Βρετανούς πολίτες που επέστρεψαν πέρσι στην πατρίδα τους από τις χώρες του εξωτερικού όπου ζούσαν. Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας και Συντάξεων, πρέπει να υποβληθούν στο ίδιο HRT τεστ (Habitual Residence Test) που περνούν και οι πολίτες που δεν έχουν βρετανική υπηκοότητα και φτάνουν στη Βρετανία για πρώτη φορά.
Το τεστ καθορίζει αν κάποιος έχει νόμιμο δικαίωμα να ζει στη χώρα και, κυρίως, αν σκοπεύει να μείνει όντως εκεί- ούτως ώστε να αποτρέπεται ο επιδοματικός τουρισμός.
Αλλά η Lizzie δεν ήξερε καν πως υπάρχει το τεστ αλλά απέτυχε στο δεύτερο σκέλος του γιατί κρίθηκε πως δεν είχε επαρκείς δεσμούς με τη γενέτειρά της.
«Έχουμε αυστηρούς κανόνες για να προστατεύουμε την ακεραιότητα του συστήματος επιδομάτων και να είμαστε σίγουροι πως κανείς δεν το καταχράται», δήλωσε στην εφημερίδα εκπρόσωπος του υπουργείου Εργασίας.
«Ο καθένας που επιλέγει να ζήσει σε ξένη χώρα για κάποιο διάστημα- κι έτσι δεν συνεισφέρει στο φορολογική σύστημα της Βρετανίας- πρέπει, όταν επιστρέψει και διεκδικήσει επιδόματα , να αποδείξει πως έχει στενούς δεσμούς με τη χώρα του και σκοπεύει να μείνει εδώ», πρόσθεσε.
Για καλή της τύχη, ο αδελφός της Lizzie της προσέφερε ένα μικρό δωμάτιο στο σπίτι του, εκείνη κοιμόταν στο πάτωμα, ο Daniel στο κρεβάτι. Έμεινε εκεί ένα μήνα. Στο διάστημα αυτό έγραψε τον γιο της στο σχολείο και έστειλε αιτήσεις για δεκάδες δουλειές. Με αυτό το στοιχείο ως απόδειξη πως σκόπευε να μείνει στη χώρα, ανέτρεψε την απόφαση της υπηρεσίας για μη χορήγηση επιδομάτων. Άρχισε να λαμβάνει 85 ευρώ την εβδομάδα ως επίδομα αναζήτησης εργασίας αλλά δεν της δόθηκε επίδομα στέγασης επειδή θεωρήθηκε πως έχει μέρος να μείνει.
Ωστόσο ο ανιψιός της δεν μπόρεσε να προσαρμοστεί στους επισκέπτες και δύο εβδομάδες πριν τα Χριστούγεννα ο αδελφός της τής ζήτησε να φύγει από το σπίτι του.
Απελπισμένη επικοινώνησε με την υπηρεσία Citizens Advice Bureau κι εκείνοι την έφεραν σε επαφή με την οργάνωση Walton Charity που της βρήκε χώρο σε έναν ξενώνα. «Είμαστε απλά ευγνώμονες που είχαμε κάπου να κοιμηθούμε», λέει η Lizzie. Έμεινε εκεί με τον Daniel για ένα μήνα μέχρι να βρει δουλειά.
Η οργάνωση αρωγής αστέγων Rent Start τη βοήθησε να βρει σπίτι κι έτσι μπόρεσε επιτέλους να φέρει και τον άλλο της γιο, τον Κωνσταντίνο, που είχε μείνει στην Ελλάδα. Εκείνη κοιμάται στον καναπέ και τα αγόρια στο μοναδικό υπνοδωμάτιο του σπιτιού. Η 47χρονη έχει βρει δουλειά ως ταμίας και μπορεί και πάλι να πληρώσει για την οικογένειά της. Ωστόσο είναι ακόμα σοκαρισμένη με όλα όσα συνέβησαν με την επιστροφή της στη Βρετανία.
«Ήθελα απλά βοήθεια για να σταθώ στα πόδια μου. Ήταν τόσο επώδυνο που γ ίδια μου η χώρα δεν νοιάστηκε για τα παιδιά της και έμεινα άστεγη», λέει.
Παρόμοια είναι και η ιστορία της Kim Spence που γύρισε στη Βρετανία τον Ιούνιο του 2012. Είχε κι εκείνη έρθει για διακοπές στην Κέρκυρα, ερωτεύτηκε και παντρεύτηκε Έλληνα κι έκαναν δύο κόρες, τη 19χρονη Μαρία και την 13χρονη Ιωάννα.
Ο γάμος διαλύθηκε το 2002 και η οικονομική κρίση επηρέασε πολύ τη ζωή της 47χρονης. «Οι δάσκαλοι δεν πληρώνοντας και τα σχολεία έκλεισαν κι έτσι έκοψαν τα επιδόματά μας. Δούλευα ως γραμματέας σε ένα ιατρείο και πουλούσα τα ρούχα και τα έπιπλά μας για να πληρώσω το ενοίκιο», αφηγείται στη Daily Mail.
Με τα κορίτσια να μην πηγαίνουν σχολείο και την ίδια να μην έχει άλλη προοπτική για δουλειά, η Kim αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Ελλάδα και να επιστρέψει στο Yeovil του Somerset.
«Πλήρωνα τους φόρους μου μέχρι που έφυγα από τη Βρετανία στα 27 μου κι έτσι ποτέ δεν φαντάστηκα πως θα υπήρχε οποιοδήποτε πρόβλημα», λέει. «Ο μπαμπάς μου μού βρήκε σπίτι και πλήρωσε το ενοίκιο για τους πρώτους δύο μήνες. Δεν περίμενα να ζω με επιδόματα. Πρόθεσή μου ήταν να βρω δουλειά αλλά ήξερα πως θα χρειαστώ βοήθεια τις πρώτες εβδομάδες».
Ωστόσο η Kim ενημερώθηκε πως δεν δικαιούται καμία βοήθεια από το βρετανικό κράτος!
«Πανικοβλήθηκα εντελώς. Οι γονείς μου είναι συνταξιούχοι, δεν μπορούν να αναλάβουν και τα δικά μας έξοδα», αναφέρει.
Κατέφυγε στις τράπεζες τροφίμων και επικοινώνησε με τον βουλευτή της περιοχής της για αν τον ενημερώσει για την υπόθεσή της. Μέσα σε έξι εβδομάδες βρήκε δουλειά και ο βουλευτής David Laws παρενέβη για να της χορηγηθούν επίδομα στέγασης και τέκνων.
Εργάζεται σήμερα ως γραμματέας γιατρού και μένει σε ένα σπίτι με τρεις κρεβατοκάμαρες. Αλλά η δοκιμασία των πρώτων εβδομάδων της επιστροφής της ακόμα τη στοιχειώνει.
Τέσσερις μήνες περίμενε βοήθεια η 44χρονη Joanne Humphreys που επέστρεψε στη Βρετανία όταν ο 12ετής γάμος της στην Ελλάδα διαλύθηκε. Επέστρεψε κοντά στην οικογένειά της στο Newcastle με δύο από τις τρεις κόρες της τον Οκτώβριο του 2012.
«Μου είπαν πως απέτυχα στο τεστ HRT, αλλά εγώ δεν ήξερα καν πως είχα υποβληθεί σε αυτό», λέει η Joanne στην εφημερίδα.
Χρειάστηκε και πάλι βουλευτική παρέμβαση για να ανατραπεί η απόφαση της υπηρεσίας και σήμερα η 44χρονη έχει τη δική της δουλειά και έχει ξαναρχίσει τη ζωή της. Δεν έχει όμως ξεχάσει το πώς την αντιμετώπισε σαν μετανάστη η ίδια της η κυβέρνηση.
«Γιατί να είναι τόσο δύσκολο για τους Βρετανούς πολίτες να γυρίζουν στο σπίτι τους σε μία ώρα ανάγκης;», διερωτάται. «Ποτέ δεν φανταζόμουν πως δεν θα ήμουν ευπρόσδεκτη», καταλήγει.
