Ο Ρίτσος είναι ο πιο πολυμεταφρασμένος νεοέλληνας ποιητής μετά τον Καβάφη, Καζαντζάκης και Καβάφης παραμένουν οι πιο δημοφιλείς λογοτέχνες μας στο εξωτερικό, με μια σημαντική διαφορά: ο αλεξανδρινός ποιητής διαβάζεται ως ποιητής οικουμενικός, όχι ως ποιητής του Ελληνισμού, ενώ ο κρητικός συγγραφέας διαβάζεται ως αντιπροσωπευτικός νεοέλληνας λογοτέχνης ο οποίος με το έργο του και ιδιαίτερα με την κινηματογραφική μεταφορά του Ζορμπά καθιερώνει μια εικόνα του Έλληνα την οποία οι ξένοι εκδότες αναζητούν στους νεότερους έλληνες συγγραφείς.
Σύμφωνα με τον άρθρο που δημοσιεύει το «Βήμα της Κυριακής», η μεταφρασμένη ελληνική ποίηση υπερτερεί της πεζογραφίας- τουλάχιστον ως το 1980- και οι συλλογικές ανθολογίες των ατομικών εκδόσεων. Παρά τη σύγχρονη παντοκρατορία της αγγλική , η γαλλική εξακολουθεί να αποτελεί και στις πρόσφατες δεκαετίες την κύρια γλώσσα διαμεσολάβησης για την είσοδο της λογοτεχνίας μας στη διεθνή εκδοτική αρένα, με αρωγό επίσης τη γερμανική.
Αυτές είναι ορισμένες από από τις διαπιστώσεις που προκύπτουν από την ανάγνωση του συλλογικού τόμου «…γνώριμος και ξένος…» η Νεοελληνική λογοτεχνία σε άλλες γνώσεις, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας (ΚΕΓ) με την επιμέλεια του νεοελληνιστή Βασίλη Βασιλειάδη.
Ο τόμος είναι ένα επιστέγασμα μιας έρευνας που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του ΚΕΓ το διάστημα 1998-2003. Μόλις ολοκληρωθεί η ανάρτηση όλων των στοιχείων της καταγραφής αυτής στον ηλεκτρονικό κόμβο του ΚΕΓ.( www.greek-language.gr/greekLang/literature/bibliographies/from_greek/index.html ) θα έχουμε ένα σημαντικό βιβλιογραφικό εργαλείο που συμπληρώνει την παλιότερη συστηματική καταγραφή της Έρης Σταυροπούλου (Βιβλιογραφία μεταφράσεων της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ΕΛΙΑ, 1986) και το Αρχείο Μεταφράσμένων Ελληνικών Βιβλίων του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου και τα επεκτείνει με νέα ενδιαφέροντα στοιχεία για την τύχη των μεταφρασμένων ελληνικών λογοτεχνημάτων σε βιβλιοθήκες και βιβλιοπωλεία.
