«Εκρηκτική αύξηση» της χρήσης ψυχοτρόπων ουσιών φοβούνται για το προσεχές διάστημα λόγω της οικονομικής κρίσης οι εκπρόσωποι των δομών ψυχικής υγείας και των θεραπευτικών προγραμμάτων αντιμετώπισης εξαρτήσεων. Η ανεργία, τα οικονομικά προβλήματα, η φτώχεια συνιστούν απειλή για ευάλωτες οικογένειες ως προς την αντοχή και συνοχή τους και σε πολλές περιπτώσεις, όπως έχει διαπιστωθεί και σε αντίστοιχες μελέτες που έχουν γίνει στο εξωτερικό, οδηγούν σε αύξηση της κατανάλωσης αλκοόλ, χρήσης ναρκωτικών, ακόμα και αποπειρών αυτοκτονίας.

Στην Ελλάδα, οι σχετικές έρευνες που έγιναν προ Μνημονίου κατέδειξαν ότι ένας στους δέκα ‘Ελληνες έχει δοκιμάσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του παράνομες ναρκωτικές ουσίες, ενώ ακόμα και στις μικρές ηλικίες (έφηβοι) καταγράφεται κατάχρηση του αλκοόλ. Οσον αφορά τα λεγόμενα «σκληρά ναρκωτικά», εκτιμάται ότι μόνο οι χρήστες ηρωίνης είναι 30.000 στη χώρα μας, ενώ αυξητική τάση εμφανίζει η χρήση κοκαΐνης και συνθετικών ναρκωτικών.

Μιλώντας στην «Καθημερινή» ο εκπρόσωπος του ΚΕΘΕΑ – «Ιθάκη» στη Θεσσαλονίκη, ψυχολόγος, κ. Βασίλης Καλαμπαλίκης τόνισε πως, δυστυχώς, όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι η κατάσταση θα επιδεινωθεί.

Η πολιτεία απάντησε «ανοίγοντας» στα νοσοκομεία τα προγράμματα χορήγησης υποκαταστάτων (μεθαδόνη) που είχαν αποτέλεσμα στη Θεσσαλονίκη την εξάλειψη της λίστας των τοξικομανών που περίμεναν να ενταχθούν σε κάποιο από τα προγράμματα του ΟΚΑΝΑ.

Στην περίπτωση, όμως, των λεγόμενων «στεγνών προγραμμάτων» που αποτελούν σχεδόν το άλλο μισό της αντιμετώπισης των ναρκωτικών τα τελευταία χρόνια, εστιάζοντας ολοκληρωτικά στην κοινωνική επανένταξη των εξαρτημένων, οι περικοπές κονδυλίων λόγω της οικονομικής κρίσης είχαν αποτέλεσμα να ακυρωθούν σχεδιαζόμενες δραστηριότητες και παρεμβάσεις από το ΚΕΘΕΑ.

Πρόσφατη έρευνα του ΚΕΘΕΑ για το κόστος εξάρτησης και τα οφέλη της θεραπείας έδειξε ότι «η παραμονή και μόνο στην Θεραπευτική Κοινότητα, ανεξάρτητα από την τελική της έκβαση, έχει σημαντικό κέρδος για την κοινωνία. Για κάθε 1 ευρώ που διατίθεται για τη θεραπεία εξοικονομούνται από 4,6 – 6,5 ευρώ ανάλογα με το είδος του προγράμματος. Η εξοικονόμηση προκύπτει από τη μείωση του κόστους των υπηρεσιών υγείας, δίωξης, απονομής δικαιοσύνης, σωφρονισμού κ.ά.

Η «Ιθάκη», η πιο παλιά θεραπευτική κοινότητα της χώρας, που συμπλήρωσε 28 χρόνια ζωής, είδε τα κονδύλια του ΚΕΘΕΑ να μειώνονται από τα 23 εκατομμύρια ευρώ στα 18,5 και τα τελευταία πέντε χρόνια δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία πρόσληψη.

«Το κόστος παραμονής σε μια θεραπευτική κοινότητα είναι μικρότερο του εγκλεισμού, ενώ η συμμετοχή ενός ατόμου στην Θ. Κ. συνοδεύεται από σημαντικές πιθανότητες πλήρους αποθεραπείας», σημειώνουν οι συντάκτες της έρευνας.

Οι αριθμοί του θεραπευτικού προγράμματος «Ιθάκη» επιβεβαιώνουν την έρευνα, καθώς έχει προσφέρει υπηρεσίες σε 8.900 άτομα (4.406 χρήστες και 4.494 γονείς – φίλοι). Το 47% των χρηστών «μπήκε» στην κύρια φάση θεραπείας. Αλλη έρευνα έδειξε ότι ο χρόνος παραμονής στην κύρια φάση θεραπείας είναι καθοριστικός παράγοντας στο να παραμείνει κανείς «καθαρός» στο υπόλοιπο της ζωής του.

«Αυτή η περίοδος είναι κρίσιμη και πρέπει να στηριχθούν οι οργανισμοί απεξάρτησης, προκειμένου να ανταποκριθούν στις ολοένα και αυξανόμενες ανάγκες και να αναπτυχθούν πολιτικές που θα αποβλέπουν στην πλήρη απεξάρτηση του ατόμου από τη χρήση και στην κοινωνική του ένταξη», καταλήγει ο κ. Καλαμπαλίκης.