Σε οργανωτικό σχεδιασμό προχωρά η Υπηρεσία Ασύλου, προκειμένου να ανταποκριθεί στην υλοποίηση του σχεδίου μετεγκατάστασης προσφύγων από την Ελλάδα στις άλλες χώρες της Ε.Ε.
Το σχέδιο της μετεγκατάστασης αφορά σε περίπου 66.000 άτομα που θα μετακινηθούν από την Ελλάδα στις άλλες χώρες της ΕΕ σε βάθος διετίας, και απαιτεί αυξημένη ετοιμότητα από την Υπηρεσία Ασύλου, που θα αναλάβει το «βάρος» της υλοποίησής του.
«Από πλευράς της Υπηρεσίας μας έχει ξεκινήσει ένας σχεδιασμός, ωστόσο επειδή εκκρεμούν ακόμη αρκετές τεχνικές λεπτομέρειες που πρέπει να συμφωνηθούν, τόσο με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όσο και με τα άλλα κράτη-μέλη, ο σχεδιασμός δεν έχει ολοκληρωθεί», εξηγεί στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η διευθύντρια της Υπηρεσίας Ασύλου, Μαρία Σταυροπούλου.
Σύμφωνα με το σχεδιασμό της Υπηρεσίας Ασύλου, θα χρειαστούν πάνω από 120 νέοι υπάλληλοι-χειριστές (ανθρωπιστικών, κοινωνικών, νομικών, πολιτικών, οικονομικών σπουδών), καθώς και γραφεία στην Αττική και ίσως σε ορισμένα νησιά. Επίσης, θα είναι απαραίτητα ο επιπλέον υλικοτεχνικός εξοπλισμός, η επαρκής διερμηνεία και η παραγωγή πληροφοριακού υλικού, που θα εξηγεί στους ενδιαφερόμενους τι σημαίνει για τους ίδιους η μετεγκατάσταση. «Θα χρειαστούμε την υποστήριξη όχι μόνο της κεντρικής διοίκησης, αλλά και των τοπικών αρχών και σκοπός είναι να μετεγκαθίστανται οι αιτούντες το ταχύτερο δυνατό», επισημαίνει η κ. Σταυροπούλου.
Όπως προσθέτει το σχέδιο της μετεγκατάστασης ναι μεν απαλλάσσει την Υπηρεσία από την υποχρέωση να διεξάγει όλη τη διαδικασία ασύλου, ωστόσο θα περιλαμβάνει μια σειρά απαιτητικών ενεργειών, όπως σύντομη συνέντευξη με τον αιτούντα και διερεύνηση του ποια είναι η καταλληλότερη χώρα για να εγκατασταθεί, με βάση ορισμένα κριτήρια σχετικά με το αν ο αιτών έχει κάποια σύνδεση με συγκεκριμένη χώρα (π.χ. αν μιλάει τη γλώσσα, σπούδαζε ή εργαζόταν εκεί ή ζει μέλος της οικογένειάς του). Επίσης, θα απαιτηθούν συνεννοήσεις με το κράτος-μέλος που θα δεχθεί τον αιτούντα, κάτι που όπως παρατηρεί η κ. Σταυροπούλου «είναι μια σχετικά γραφειοκρατική διαδικασία». «Απαιτείται η αποδοχή από το άλλο κράτος-μέλος που καταρχήν είναι αυτόματη και αυτονόητη, αλλά θα δούμε και στην πράξη πώς θα τρέξουν όλα αυτά και πόσο γρήγορα θα ανταποκρίνονται τα άλλα κράτη-μέλη», συμπληρώνει.
Όσον αφορά στο κόστος της μετεγκατάστασης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει την κάλυψη εξόδων ύψους 500 ευρώ ανά άτομο, που αντιστοιχούν στα έξοδα μεταφοράς. Ωστόσο, όπως τονίζει η διευθύντρια της Υπηρεσίας Ασύλου, θα χρειαστεί να καλυφθεί και το κόστος όλων των παραπάνω διαδικασιών, που υπολογίζεται σε 300-350 ευρώ ανά αιτούντα.
Ερωτηματικό παραμένει ποιος φορέας θα αναλάβει τη μεταφορά των προς μετεγκατάσταση ατόμων στις άλλες χώρες της ΕΕ. Όπως επισημαίνει η κ. Σταυροπούλου, γίνονται συζητήσεις με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης να αναλάβει το σκέλος αυτό, καθώς έχει σημαντική εμπειρία από την υλοποίηση του προγράμματος επιστροφών.
Σχολιάζοντας τις αποφάσεις της ΕΕ, η κ. Σταυροπούλου χαρακτηρίζει το σχέδιο της μετεγκατάστασης «τολμηρό και προοδευτικό», αλλά διαπιστώνει «μεγάλη διάσταση απόψεων στην Ευρώπη». «Το νέο σχέδιο είναι πολύ καλό. Το θέλουμε, το θέλαμε, ήταν ανέκαθεν στρατηγική επιδίωξη της χώρας μας, αλλά βέβαια θα απαιτήσει τριπλασιασμό του προσωπικού, των πόρων. Υπάρχει όμως μεγάλη διάσταση απόψεων στην Ευρώπη. Στόχος είναι να πεισθούν οι κυβερνήσεις, οι αιτούντες και οι κοινωνίες ότι είναι απείρως προτιμότερη η εύτακτη μετακίνησή τους από τις χώρες πρώτης εισόδου από την παρούσα άτακτη μετακίνηση και έτσι να ενισχυθεί η συνεργασία τους στον τομέα της αλληλεγγύης», παρατηρεί.
Μείωση των αιτήσεων ασύλου
Τους τελευταίους μήνες σημειώνεται μείωση των αιτήσεων διεθνούς προστασίας που υποβάλλονται στην Υπηρεσία Ασύλου. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι τον Αύγουστο του 2015 υποβλήθηκαν 200 αιτήσεις λιγότερες σε σχέση με τον Ιούλιο, όταν οι αιτήσεις ανήλθαν σε 1.250.
«Για εμάς αυτό ήταν πολύ σημαντική ένδειξη, καθώς είχαμε αυξητική τάση μέχρι τότε. Ήταν περίεργο, γιατί από τη μια αυξάνονται οι πρόσφυγες που μπαίνουν στην Ελλάδα και από την άλλη μειώνονται τα αιτήματα για προστασία», λέει η διευθύντρια της Υπηρεσίας Ασύλου και αποδίδει τη μείωση στην αγωνία των προσφύγων να περάσουν από την Ουγγαρία πριν κλείσει τα σύνορά της.
Ωστόσο, σε περίπτωση που η Ουγγαρία και άλλες χώρες επιμείνουν στη σκληρή στάση των κλειστών συνόρων, η κ. Σταυροπούλου εκτιμά ότι μπορεί να υπάρξει νέα αύξηση των αιτήσεων ασύλου στην Ελλάδα.
«Θα έχουμε όμως και πολλούς ανθρώπους, οι οποίοι θα παραμένουν περισσότερο χρονικό διάστημα στην Ελλάδα και θα προσπαθούν να βρουν άλλο τρόπο να φύγουν. Και σιγά-σιγά θα δούμε ότι ανοίγουν δρόμοι μέσω Αλβανίας, μέσω Βουλγαρίας, θα ενισχυθούν πάλι οι προσπάθειες να φύγει ο κόσμος με πλοία προς την Ιταλία… Και για μένα αυτό που είναι το πιο δυσάρεστο είναι ότι θα έχουμε περισσότερους ανθρώπους εδώ που θα νιώθουν εγκλωβισμένοι, που θα τους τελειώνουν τα χρήματα και δεν θα μπορούν να προχωρήσουν το ταξίδι τους, που θα πρέπει να τους εξηγήσουμε γιατί δεν μπορούν να πάνε στη Γερμανία, ενώ πριν από δύο εβδομάδες οι φίλοι τους έφτασαν μια χαρά. Και δεν θα είναι εδώ ούτε οι Ούγγροι ούτε οι Γερμανοί να το εξηγήσουν. Θα είμαστε εμείς η πρώτη γραμμή», συμπληρώνει.
Η Υπηρεσία έχει κάνει έκτακτο σχεδιασμό στην περίπτωση που λόγω της πολιτικής ανάσχεσης υπάρξει αύξηση αιτήσεων ασύλου στην Ελλάδα. Ήδη έχει προχωρήσει σε συντόμευση των διαδικασιών της, όπως μείωση των ερωτήσεων της καταγραφής.
