Μαραθώνιες διαβουλεύσεις στη Σύνοδο Κορυφής μετά το ολονύχτιο θρίλερ

Στο τραπέζι της Συνόδου κάθονται και πάλι οι ηγέτες της Ευρωζώνης με τις διαβουλεύσεις να συνεχίζονται ύστερα από άλλη μία διακοπή κι ενώ φαίνεται αυτή τη φορά οι εργασίες να οδηγούνται προς το τέλος- στο βαθμό που είναι δυνατόν να διατυπώνονται εκτιμήσεις ύστερα από τη διάρκεια-ρεκόρ των διαπραγματεύσεων που ξεπερνούν πλέον τις 15 ώρες. Η Σύνοδος Κορυφής δεν κατάφερε μέχρι τώρα να δώσει λύση για την Ελλάδα καθώς παραμένει ένα ζήτημα στο οποίο υπάρχει εμπλοκή, σχετικά με τη δημιουργία Ταμείου Κρατικής Περιουσίας, στο οποίο το Βερολίνο αξιώνει να υπαχθούν περιουσιακά στοιχεία ύψους 50 δισ. ευρώ, τα οποία θα διαχειρίζονται οι δανειστές. Το θέμα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου φαίνεται, σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, να έκλεισε με παραμονή του. Οι τόνοι είναι πλέον δραματικοί και αποτυπώνονται στα πρωτοσέλιδα του διεθνούς Τύπου. Στις 07:00 το πρωί η Σύνοδος Κορυφής διέκοψε εκ νέου, όπως ανέφερε ο Μαλτέζος πρωθυπουργός, για να επανέλθει για τις τελικές διαπραγματεύσεις, ενώ η γνωστή… τετραμερής συνάντηση Τουσκ, Τσίπρα, Μέρκελ και Ολάντ συνέρχεται για τέταρτη φορά με θέμα τα δύο αγκάθια που παραμένουν στο τραπέζι της Συνόδου, που είναι η μεταφορά της κρατικής περιουσίας στο Ταμείο, το οποίο το Βερολίνο θέλει να είναι στο Λουξεμβούργο και η συνέχιση της εμπλοκής του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης μετά και το Μάρτιο του 2016. Λίγο μετά τις 05:00 το πρωί οι ηγέτες μετά από την τρίτη διακοπή λόγω αδιεξόδου είχαν ξαναμπει στην αίθουσα της Συνόδου Κορυφής. Είχε προηγηθεί η παρέμβαση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος παρουσίασε συμβιβαστικό έγγραφο στους Αλέξη Τσίπρα, Άνγκελα Μέρκελ και Φρανσουά Ολάντ. Την ίδια ώρα πληροφορίες από τις Βρυξέλλες κάνουν λόγο για συμβιβαστική λύση με το Ταμείο Κρατικής Περιουσίας αλλά με έδρα στην Αθήνα και με τα εχέγγυα που θα συμπεριλαμβάνονται σε αυτό να φτάνουν ως τα 50 δισ. και να μην είναι αναγκαστικά 50 δισ. ευρώ. Από την πλευρά της Ελλάδας πάντως οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το σύνολο του αιτήματος δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό. Όσον αφορά τέλος το μεγάλο θέμα της ρευστότητας των τραπεζών, κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι έχουν δοθεί εγγυήσεις ότι όταν υπάρξει συμφωνία θα ανοίξει η «κάνουλα» από την ΕΚΤ. Το κλίμα που επικρατεί περιγράφει σε μεγάλο βαθμό το γεγονός πως η ελληνική αντιπροσωπεία χαρακτήρισε το σκληρό κείμενο των εταίρων με τα προαπαιτούμενα «κείμενο-τέρας». Παράλληλα, κυβερνητικές πηγές τόνιζαν νωρίτερα πως τόσο στο Eurogroup όσο και στη σύνοδο κορυφής της Ευρωζώνης, η κατάσταση ήταν και παραμένει πολωμένη, με τα κράτη-μέλη διχασμένα. Όπως σημείωναν οι ίδιες πηγές, υπάρχουν χώρες, με πρώτη τη Γερμανία, που τηρούν πολύ σκληρή στάση έναντι της Ελλάδας. Νωρίτερα τη νύχτα, από την ελληνική πλευρά ελληνική πλευρά σημειωνόταν ότι τα «αγκάθια» στις συνομιλίες είναι τέσσερα! Στο ενδιάμεσο της συνόδου, πραγματοποιήθηκε συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με την Άνγκελα Μέρκελ και το Φρανσούα Ολάντ η οποία έμοιαζε «με «εικονικό πνιγμό», σύμφωνα με ανώτατο αξιωματούχο που επικαλείται ο αρθρογράφος Ian Traynor του βρετανικού Guardian. Την ίδια ώρα αίσθηση προκάλεσε η αποκάλυψη πως θέμα κυβέρνησης τεχνοκρατών για την Ελλάδα έθεσε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται η γερμανική εφημερίδα Bild. «Σήμερα ή θα προχωρήσουμε την ευρωζώνη και την ΕΕ με κοινό πνεύμα ή κάτι θα διαλυθεί» ήταν η χαρακτηριστική αποστροφή του προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς, ο οποίος συμμετέχει στη Σύνοδο Κορυφής, κάτι που ερμήνευσε και ο ίδιος ως ενδεικτικό της κρισιμότητας και της δυσκολίας των στιγμών. Την άποψη του Μάρτιν Σουλτς συμμερίζονται και πολλοί από τους ηγέτες της ευρωζώνης που ταύτισαν τη συζήτηση για την Ελλάδα με συζήτηση για την Ευρώπη και το μέλλον της χώρας μας με το μέλλον του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Στον αντίποδα παραμένει η Γερμανία και ορισμένες χώρες-δορυφόροι της διατηρώντας μια πολύ σκληρή στάση και χαμηλώνοντας πάρα πολύ τον πήχη των προσδοκιών και την πιθανότητα επίτευξης οποιασδήποτε συμφωνίας.

Στίγμα προθέσεων στο Eurogroup

Το στίγμα  δόθηκε νωρίτερα στη συνεδρίαση του Eurogroup το οποίο δεν εξέδωσε ανακοίνωση με την ολοκλήρωσή του αλλά ο Γερούν Ντάισελμπλουμ δήλωσε πως σημειώθηκε πρόοδος και πως κάποια θέματα παραμένουν ανοιχτά. Εξουσιοδοτήθηκε δε να ενημερώσει τους ηγέτες της Ευρωζώνης στη βάση των όσων συμφωνήθηκαν προφορικά μεταξύ των υπουργών Οικονομικών. Νωρίτερα το Reuters είχε δημοσιοποιήσει μέρος του προσχεδίου του κειμένου συμπερασμάτων το οποίο συζητήθηκε αργά το βράδυ του Σαββάτου, προτού ξεκινήσουν εκ νέου οι διαπραγματεύσεις την Κυριακή. Περιλαμβάνονται τα πρώτα μέτρα από την πρόταση που έχει καταθέσει η ελληνική κυβέρνηση και τα οποία πρέπει να νομοθετήσει άμεσα, μεταξύ αυτών θέματα εργασιακά, η ανεξαρτητοποίηση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, η απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων, αλλαγές στο συνταξιοδοτικό και την αγορά. Σύμφωνα με τη Wall Street Journal στο κείμενο περιλαμβανόταν και αναφορά στην πρόταση Σόιμπλε για πενταετές Grexit ή ιδιωτικοποίηση των δημοσίων περιουσιακών στοιχείων της Ελλάδας. Ο Μάρτιν Σουλτς δήλωσε άγνοια για το γερμανικό non paper που περιέγραφε ένα τέτοιο σενάριο, είπε ωστόσο πως η ιδέα του «Ταμείου» αυτού προήλθε από τον Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ και μάλιστα εμφανίστηκε και ο ίδιος θετικός. «Εάν συζητήσουμε κάτι τέτοιο, πρέπει να συζητήσουμε όχι μόνο επί αριθμών αλλά και επί της αρχής. Πρέπει να δούμε τι είναι εφικτό και τι δεν είναι με τη διαχείριση του χρέους. Να δούμε ακόμη την ιδιοκτησία αυτού του ταμείου, σε ποιον θα ανήκει», διευκρίνισε. «Νομίζω ότι η Ελλάδα δεν είχε εχθρική σε αυτήν την ιδέα, άλλα το ερώτημα είναι ποιος θα το ελέγχει, ποιος θα έχει τη διαχείριση», είπε και εξήγησε πως το θέμα «θα συζητηθεί απόψε». «Δεν είναι κακή ιδέα» επανέλαβε και είπε πως «μπορούμε να βρούμε μια λύση απόψε για τη δημιουργία αυτού του Ταμείου». Ωστόσο, τα 50 δισ. ευρώ που ανέφερε το γερμανικό non paper «είναι εκτός συζήτησης». Ο επικεφαλής του ευρωκοινοβουλίου απέρριψε πάντως το σενάριο προσωρινού Grexit λέγοντας πως η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ δεν αποτελεί επιλογή, ούτε και η χρονικά περιορισμένη έξοδος. Αποφασισμένος να πολεμήσει, όπως ο ίδιος είπε, μέχρι και το τελευταίο δευτερόλεπτο για να βρεθεί λύση, δήλωσε προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της ευρωζώνης ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Ο επικεφαλής της Κομισιόν υποδέχθηκε θερμά τον Αλέξη Τσίπρα, τον οποίο αγκάλιασε και φίλησε στην αίθουσα της Συνόδου. «Είμαι εδώ έτοιμος για έναν έντιμο συμβιβασμό. Το χρωστάμε στους πολίτες της Ευρώπης που θέλουν να τη δουν ενωμένη και όχι κατακερματισμένη. Μπορούμε να φτάσουμε σε μια συμφωνία απόψε εάν όλα τα μέλη το επιθυμούν», τόνισε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, «Πρέπει να σηματοδοτήσουμε τη θεώρηση που έχουμε για την Ευρώπη, η Γαλλία θα κάνει τα πάντα για συμφωνία απόψε», ήταν η δήλωση του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος έχει αναδειχθεί σε μεγάλο υποστηρικτή της Ελλάδας αλλά και- από τη στάση του στην ελληνική κρίση- νέος ισχυρός άνδρας της Ευρώπης. «Μιλούμε για μια ιστορική συμφωνία για την Ευρώπη», τόνισε και ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, αποτιμώντας και αυτός την όποια απόφαση ληφθεί σήμερα ως απόφαση κρίσιμη όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά συνολικά για την Ευρώπη. Οι Έλληνες ισχυροποίησαν τη βούλησή τους για μεταρρυθμίσεις, κάτι το οποίο βοηθά στην επίτευξη συμφωνίας, δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας, Έντα Κέν.

Αλλαγή κλίματος και η «απομόνωση» της Γερμανίας

Σε πολύ διαφορετικό κλίμα κινήθηκε η Άνγκελα Μέρκελ, η οποία δεν έκανε καμία αναφορά στην Ευρώπη αλλά κατακεράυνωσε την Ελλάδα δηλώνοντας πως «έχει χαθεί κάτι ποιο ουσιαστικό από το νόμισμα, η εμπιστοσύνη». «Το βράδυ θα ελέγξουμε αν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να αρχίσουν διαπραγματεύσεις, αυτό είναι το θέμα, τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο», πρόσθεσε η Γερμανίδα καγκελάριος προειδοποιώντας πως δεν θα υπάρξει συμφωνία με κάθε κόστος. Με τη γραμμή Μέρκελ συντάχθηκε και ο πρωθυπουργός της Μάλτας, Τζόζεφ Μούσκατ δηλώνοντας πως «η Ελλάδα πρέπει να κρατηθεί στην Ευρωζώνη, αλλά όχι πάση θυσία. Δεν υπάρχει ομοφωνία. Η πρόταση των θεσμών δεν ισχύει. Ελπίζω να φτάσουμε σε συμφωνία αλλά δεν μπορούμε να το προεξοφλήσουμε». «Προφανώς δεν θέλουμε μόνο να δούμε τις προτάσεις, να δούμε υποσχέσεις, αλλά θέλουμε αξιόπιστες πράξεις», τόνισε η Λιθουανή πρόεδρος Ντάλια Γκραϊμπαουσκάιτε. Μετά τη χθεσινή «βόμβα» περί πενταετούς Grexit και ταμείου διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων της Ελλάδας, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δεν έκανε σήμερα καμία δήλωση, ούτε πριν ούτε μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup. Υπάρχουν ωστόσο αναφορές περί αλλαγής κλίματος υπέρ της Ελλάδας ενώ είναι χαρακτηριστική η αναφορά της γερμανικής εφημερίδας Die Welt πως το Βερολίνο έχει λιγότερους συμμάχους στο πλευρό του και πως δεν αποκλείεται η πλευρά του τραπεζιού στην οποία κάθεται η Γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ να μείνει άδεια. Έκπληξη προκάλεσαν οι δηλώσεις του Φιλανδού υπουργού Οικονομικών Αλεξάντερ Στουμπ που ήταν έως τώρα απολύτως ευθυγραμμισμένος με τη γερμανική στάση. Μετά το Eurogroup ο Φιλανδός υπουργός έκανε λόγο για μεγάλη πρόοδο και σημείωσε πως σχεδιάστηκε μια καλή πρόταση για τους ηγέτες. Κατά του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε άστραψε και βρόντηξε ο Αυστριακός Καγκελάριος, Βέρνερ Φάιμαν, χαρακτηρίζοντας ανεύθυνη στάση τις προτάσεις για προσωρινή έξοδο μέλους της ευρωζώνης. «Πιστεύω ότι έχουμε δυνατότητες να πάμε καλά. Σήμερα θα είναι μια πολύ αποφασιστική συζήτηση», τόνισε. «Χτύπημα» στη σκληρή γραμμή Σόιμπλε ήρθε πάντως και μέσα από τη Γερμανία: «Αρνούμαι να φανταστώ μια Ευρωζώνη χωρίς την Ελλάδα», δήλωσε ο Ομοσπονδιακός Πρόεδρος της Γερμανίας, Γιοάχιμ Γκάουκ. Στο στόχαστρό τους έβαλαν τον Σόιμπλε και ο «Πράσινοι» της Γερμανίας αλλά και το SPD.