Η προώθηση νέων και διαφορετικών τρόπων για την άντληση μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης και η στήριξη της επιστροφής της Ευρώπης σε μια πορεία βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης είναι ο στόχος μιας δέσμης μέτρων, που ενέκρινε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, η Κομισιόν εκτιμά ότι θα απαιτηθούν σημαντικές μακροπρόθεσμες επενδύσεις στο πλαίσιο της στρατηγικής Ευρώπη 2020 και της δέσμης μέτρων για το κλίμα και την ενέργεια 2030, σε υποδομές, νέες τεχνολογίες και καινοτομία, Έρευνα και Ανάπτυξη αλλά και σε ανθρώπινο κεφάλαιο. Οι επενδυτικές ανάγκες, όπως προσδιορίστηκαν στην πρωτοβουλία «Συνδέοντας την Ευρώπη», και μόνο στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και των δικτύων τηλεπικοινωνιακών υποδομών κοινοτικής σπουδαιότητας εκτιμώνται σε 1 τρισ. ευρώ για την περίοδο έως το 2020, υποστηρίζει η Κομισιόν.
Όπως επισημαίνει το εκτελεστικό όργανο της Κοινότητας, η οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση επηρέασε την ικανότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα να παρέχει κεφάλαια στην πραγματική οικονομία, ιδίως για τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις. Η Ευρώπη ανέκαθεν βασιζόταν σε υπερβολικό βαθμό στη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας από τις τράπεζες (δύο τρίτα της χρηματοδότησης προέρχεται από τράπεζες, σε σύγκριση με ένα τρίτο στις ΗΠΑ). Καθώς υπάρχει απομόχλευση στις τράπεζες, παρατηρείται μείωση της διαθέσιμης χρηματοδότησης σε όλους τους τομείς της οικονομία. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Επιτροπή αναφέρει ως παράδειγμα ότι λιγότερο από το ένα τρίτο των ΜΜΕ της Ολλανδίας και της Ελλάδας και μόνο το ήμισυ περίπου των ΜΜΕ της Ισπανίας και της Ιταλίας έλαβαν όλο το ποσό των πιστώσεων που είχαν ζητήσει για το 2013.
Η Επιτροπή σημειώνει ότι η δέσμη μέτρων που εκδόθηκε σήμερα περιλαμβάνει μια ανακοίνωση για τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση της οικονομίας, μια νομοθετική πρόταση για νέους κανόνες όσον αφορά τα ταμεία επαγγελματικής συνταξιοδότησης και μια ανακοίνωση σχετικά με την συμμετοχική χρηματοδότηση. Η ανακοίνωση βασίζεται στις απαντήσεις που λήφθηκαν στο πλαίσιο αυτής της διαβούλευσης και σε συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν σε διεθνή φόρουμ όπως η ομάδα G20 και ο ΟΟΣΑ. Προσδιορίζει τα ειδικά μέτρα που μπορεί να λάβει η ΕΕ για να προωθήσει τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση.
Η ανακοίνωση σχετικά με τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση παρουσιάζει μια σειρά συγκεκριμένων δράσεων που θα αναλάβει η Επιτροπή για τη βελτίωση της μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης της ευρωπαϊκής οικονομίας. Δύο από αυτές τις δράσεις παρουσιάστηκαν σήμερα.
- Πρώτον, πρόκειται για μια πρόταση για την αναθεώρηση των κανόνων για τα ταμεία επαγγελματικής συνταξιοδότησης με στόχο τη στήριξη της περαιτέρω ανάπτυξης ενός σημαντικού είδους μακροπρόθεσμου επενδυτικού φορέα στην Ε.Ε.
- Δεύτερον, πρόκειται για ανακοίνωση σχετικά με την συμμετοχική χρηματοδότηση που προσφέρει εναλλακτικές δυνατότητες χρηματοδότησης για τις ΜΜΕ.
Όπως διευκρινίζει η Επιτροπή, οι δράσεις αυτές μπορούν να ομαδοποιηθούν σε έξι βασικούς τομείς:
1. Κινητοποίηση ιδιωτικών πηγών χρηματοδότησης : Οι δράσεις περιλαμβάνουν την οριστικοποίηση των λεπτομερειών του εποπτικού πλαισίου για τις τράπεζες και τις ασφαλιστικές εταιρείες με τρόπο που να ενισχύει τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις στην πραγματική οικονομία, κινητοποιώντας σε μεγαλύτερο βαθμό συνταξιοδοτικές αποταμιεύσεις ιδιωτών και αναζητώντας τρόπους για την προώθηση των διασυνοριακών ροών αποταμιεύσεων και των πλεονεκτημάτων της ενδεχόμενης καθιέρωσης ενός λογαριασμού ταμιευτηρίου της ΕΕ.
Στο πλαίσιο αυτό, η σημερινή νομοθετική πρόταση για τους νέους κανόνες σχετικά με τα ταμεία επαγγελματικής συνταξιοδότησης αναμένεται να συμβάλει στην προώθηση πιο μακροπρόθεσμων επενδύσεων. Η πρόταση έχει τρεις κύριους στόχους:
- να διασφαλίσει ότι τα συνταξιοδοτικά καθεστώτα προστατεύουν επαρκώς τους ασφαλισμένους έναντι των κινδύνων•
- να διασφαλίσει ότι τα ταμεία επαγγελματικής συνταξιοδότησης θα μπορούν να αξιοποιήσουν όλα τα οφέλη της ενιαίας αγοράς, με την άρση των εμποδίων στη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών•
- να ενισχυθεί η ικανότητα των ταμείων επαγγελματικής συνταξιοδότησης να επενδύουν σε χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία μακροπρόθεσμου χαρακτήρα, στηρίζοντας έτσι τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης στην πραγματική οικονομία.
2. Καλύτερη χρήση της δημόσιας χρηματοδότησης: προώθηση των δραστηριοτήτων των εθνικών τραπεζών στήριξης (χρηματοδοτικοί οργανισμοί που δημιουργούνται από τα κράτη και παρέχουν χρηματοδότηση με σκοπό την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης) και ενθάρρυνση της καλύτερης συνεργασίας μεταξύ των υφιστάμενων εθνικών καθεστώτων εξαγωγικών πιστώσεων (οργανισμοί που ενεργούν ως ενδιάμεσοι μεταξύ των εθνικών κυβερνήσεων και των εξαγωγέων για την παροχή εξαγωγικών πιστώσεων). Και τα δύο αυτά είδη οργανισμών διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση.
3. Ανάπτυξη των ευρωπαϊκών κεφαλαιαγορών: διευκόλυνση της πρόσβασης των ΜΜΕ στις κεφαλαιαγορές και σε μεγαλύτερους επενδυτικούς σχηματισμούς με τη δημιουργία ρευστής και διαφανούς δευτερογενούς αγοράς εταιρικών ομολόγων, την αναζωογόνηση των αγορών τιτλοποίησης λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τους κινδύνους καθώς και τον διαφοροποιημένο χαρακτήρα αυτών των προϊόντων, και βελτιώνοντας το περιβάλλον της ΕΕ για καλυμμένα ομόλογα και ιδιωτικές τοποθετήσεις.
4. Βελτίωση της πρόσβασης των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση: οι ενέργειες που προβλέπονται στην ανακοίνωση για τη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση περιλαμβάνουν τη βελτίωση των χρηματοπιστωτικών πληροφοριών για ΜΜΕ, την τόνωση του διαλόγου μεταξύ τραπεζών και ΜΜΕ και την αξιολόγηση των βέλτιστων πρακτικών για την υποβοήθηση της πρόσβασης των ΜΜΕ στις κεφαλαιαγορές. Η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση σχετικά με έργα είναι επίσης μεταξύ των βασικών στοιχείων των δράσεων που περιλαμβάνονται στην ανακοίνωση σχετικά με τη συμμετοχική χρηματοδότηση που εγκρίθηκε σήμερα, στο πλαίσιο της οποίας η Επιτροπή προτείνει:
- την προώθηση βέλτιστων πρακτικών στους επιμέρους κλάδους, τη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και τη διευκόλυνση της ανάπτυξης ενός σήματος ποιότητας
- την παρακολούθηση εκ του σύνεγγυς της εξέλιξης των αγορών συμμετοχικής χρηματοδότησης και των εθνικών νομικών πλαισίων και
- την τακτική αξιολόγηση της αναγκαιότητας οποιασδήποτε μορφής περαιτέρω δράσης της ΕΕ, περιλαμβανομένης της νομοθετικής δράσης. Στόχος είναι να εντοπιστούν τα ζητήματα που μπορεί να χρειάζεται να αντιμετωπιστούν για να στηριχθεί η ανάπτυξη της συμμετοχικής χρηματοδότησης.
5. Προσέλκυση της ιδιωτικής χρηματοδότησης σε υποδομές για την υλοποίηση των στόχων της «Ευρώπης 2020»: διάθεση περισσότερων πληροφοριών για σχέδια επενδύσεων σε έργα υποδομών και βελτίωση των χρηματοοικονομικών στατιστικών δανείων για έργα υποδομών.
6. Ενίσχυση του ευρύτερου πλαισίου για τη βιώσιμη χρηματοδότηση: βελτίωση του καθεστώτος εταιρικής διακυβέρνησης για την μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση, παραδείγματος χάρη όσον αφορά τη δέσμευση των μετόχων (με την αναθεώρηση της οδηγίας για τα δικαιώματα των μετόχων – πρόταση που πρόκειται να εκδοθεί σύντομα), τη συμμετοχή των εργαζομένων στο κεφάλαιο των επιχειρήσεων, την πληροφόρηση όσον αφορά την εταιρική διακυβέρνηση και θέματα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και σχετικά με τη διακυβέρνηση.
