Τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργούνται από την προσέγγιση αρκούδων σε κατοικημένες περιοχές των δήμων Κόνιτσας, Ζαγορίου και Μετσόβου, αποφάσισε κατά την πολύωρη συνεδρίαση της, η Συντονιστική Επιτροπή που συστάθηκε πρόσφατα από τη γγ της αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου-Δ. Μακεδονίας, για την διαχείριση του φαινομένου.
Στη σύσκεψη συμμετείχαν εκπρόσωποι των περιοχών όπου έχουν καταγγελθεί ζημιές, τις οποίες προκάλεσε καφέ αρκούδα όταν μπήκε μέσα σε οικισμούς. Στο Δίστρατο της Κόνιτσας, το τελευταίο διάστημα, η εμφάνιση 4- 5 καφέ αρκούδων μέσα στο χωριό τρομοκράτησε τους κατοίκους.
Στις 21 Ιουλίου, εμφανίστηκε αρκούδα στο Μέτσοβο, ενώ λίγες ημέρες αργότερα κτηνοτρόφος στην Χρυσοβίτσα κατήγγειλε ότι αρκούδα του έφαγε τα πρόβατα. Πριν από μία εβδομάδα στον Άνω Παρακάλαμο Πωγωνίου, αρκούδα πιάστηκε σε θηλιά-παγίδα για αγριογούρουνα και χρειάστηκε να στηθεί επιχείρηση για την απελευθέρωσή της.
Κατά τη συνεδρίαση από την οποία απουσίαζαν, αν και είχαν προσκληθεί, οι εκπρόσωποι, του ΕΛΓΑ και των περιβαλλοντικών οργανώσεων «Αρκτούρος» και «Καλλιστώ», αφού αξιολογήθηκαν επτά περιστατικά που έχουν καταγραφεί, τα οποία αποδόθηκαν κυρίως στο γεγονός ότι οι αρκούδες κατεβαίνουν στις κατοικημένες περιοχές σε αναζήτηση τροφής, αποφασίστηκε να ληφθούν μέτρα.
Ειδικότερα αποφασίστηκαν τα ακόλουθα, μεταξύ άλλων:
- Να συγκροτηθούν οι Ομάδες Άμεσης Επέμβασης -όπως προβλέπεται από την ΚΥΑ- προκειμένου να παρακολουθούν τα περιστατικά και στη συνέχεια να ενημερώνουν τη Συντονιστική Επιτροπή η οποία θα τα αξιολογεί και θα αποφασίζει για τα ενδεδειγμένα μέτρα. Μάλιστα μέσα στον Οκτώβριο, έχουν προγραμματιστεί εκπαιδευτικά σεμινάρια για τα μέλη των Ομάδων, με αντικείμενο τη διαχείριση κρίσεων και τη χρήση αναισθητικών όπλων, ώστε να επεμβαίνουν άμεσα όταν κρίνεται απαραίτητο με την παρουσία πάντα κτηνιάτρων και ειδικών επιστημόνων.
- Να ξεκινήσει από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση και τους ΟΤΑ, καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών, τόσο για τα μέτρα πρόληψης όσο και για τα μέτρα αντιμετώπισης.
- Να γίνεται από τους δήμους τακτικότερη αποκομιδή των απορριμμάτων, ώστε να μη βρίσκουν οι αρκούδες τροφή στους κάδους, ενώ παράλληλα να γίνει τοποθέτηση ειδικών κάδων που δεν ανοίγουν.
- Να χρησιμοποιηθούν απωθητικά μέσα για την απομάκρυνση των αρκούδων, όπως σειρήνες και κανονάκια, σε οικισμούς όπου έχουν καταγραφεί πολλά περιστατικά.
- Να ζητηθεί η παράταση της εφαρμογής του προγράμματος της ΕΕ. «Αγορά και εγκατάσταση ηλεκτροφόρου περίφραξης» και στη νέα Προγραμματική Περίοδο 2014-2020.
- Να ξεκινήσει -και όπου αυτό γίνεται να παραταθεί- η διανομή κουταβιών Ελληνικού Ποιμενικού Σκύλου στους κτηνοτρόφους.
- Να προταθεί νομοθετική ρύθμιση για τη βελτίωση των βιοτόπων της αρκούδας, μέσω του εμπλουτισμού τους με άγρια καρποφόρα δένδρα, ώστε να δημιουργηθούν κατάλληλες συνθήκες για τη διαβίωσή τους και να μην κατεβαίνουν στους οικισμούς για να βρουν τροφή.
- Να δοθεί έμφαση στις αποζημιώσεις ζητώντας από τον ΕΛΓΑ την άμεση καταβολή τους καθώς και να εξετάσει το ενδεχόμενο αλλαγών στη διαδικασία και τις προϋποθέσεις που προβλέπονται έως τώρα.
Ως «σύνθετο πρόβλημα», χαρακτηρίζεται από τον «Αρκτούρο», το γεγονός ότι η καφέ αρκούδα, πλησιάζει τα ορεινά χωριά και μπαίνει τις καλλιέργειες, δημιουργώντας ζημιές αλλά και φόβο στους κατοίκους. Ειδικότερα, ο υπεύθυνος επικοινωνίας της περιβαλλοντικής οργάνωσης, Πάνος Στεφάνου, μίλησε στο ΑΠΕ- ΜΠΕ και αναφέρθηκε στους παράγοντες και στις αιτίες, που προκαλούν την προσέγγιση του ζώου σε κατοικημένες περιοχές.
Σε πρώτη φάση, ανέφερε, η έλλειψη τροφής στον βιότοπο της αρκούδας, που ορισμένες φορές οφείλεται και σε λόγους ανθρωπογενείς, αναγκάζει τα ζώα να κατέβουν χαμηλότερα για να την αναζητήσουν.
«Σε δεύτερο επίπεδο», επισημαίνει ο κ. Στεφάνου, «υπάρχει ευθύνη των ανθρώπων. Πολύ συχνά, η αρκούδα, βρίσκει τροφή σε κατοικημένες περιοχές, γιατί υπάρχουν σκουπίδια, όπου εντοπίζει φρούτα και άλλα φαγώσιμα». Μάλιστα προσθέτει πως, «χρειάζεται η βοήθεια των πολιτών, ώστε να μην αφήνουν σκουπίδια έξω από τους κάδους απορριμμάτων ή έξω από τα σπίτια τους. Επίσης, χρειάζεται η βοήθεια των τοπικών αρχών, ώστε οι περιοχές που βρίσκονται κοντά σε βιότοπο αρκούδας, να έχουν κάδους που κλείνουν αρκετά καλά, ώστε να μην μπορεί το ζώο να τους ανοίξει, να μη βλέπει ένα κάδο ως χώρο όπου μπορεί να βρει τροφή».
Για τις ζημιές που προκαλούν οι αρκούδες σε χωράφια και καλλιέργειες, ο εκπρόσωπος του «Αρκτούρου» προέτρεψε τους κατοίκους των περιοχών να περιφράξουν τα κτήματά τους με ηλεκτροφόρο πλέγμα.
«Οι ζημιές στις καλλιέργειες, είναι κάτι αναπόφευκτο όσο δεν τοποθετείται κάποια ηλεκτροφόρα περίφραξη, η οποία θεωρείται ως το πλέον κατάλληλο, αποδοτικό μέσο που εξασφαλίζει την προστασία του αγροτικού κτήματος. Εάν κτυπήσει την αρκούδα μια φορά το ηλεκτρικό ρεύμα, δεν ξαναπλησιάζει».
Η εποχή την οποία διανύουμε, ειδικά οι επόμενοι δύο μήνες, είναι περίοδος κινητικότητας για τις καφέ αρκούδες, καθώς καλύπτουν αποστάσεις ώστε να έχουν αποθέματα για τον χειμέριο ύπνο.
Ο κ. Στεφάνου είναι καθησυχαστικός, καθώς λέει πως η αρκούδα συνήθως, δεν είναι επικίνδυνη για τον άνθρωπο. Μάλιστα, εάν τον αντιληφθεί, μπορεί να απομακρυνθεί. Η μόνη περίπτωση που μπορεί να υπάρχει κάποιος κίνδυνος, είναι όταν έχει μαζί της μικρό.
