Καθυστερεί το πρόγραμμα μετατροπής σχολείων σε βιοκλιματικά

Μετ’ εμποδίων εξελίσσεται το πρόγραμμα του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ) για την μετατροπή των σχολείων σε βιοκλιματικά.

Αν και από το 2007, που έχει αρχίσει να «τρέχει» το πρόγραμμα, με χρηματοδότηση από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον και Αειφόρο Ανάπτυξη (ΕΠΕΕΡΑΑ) και το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) 2007-2013, οι ρυθμοί μετατροπής ή κατασκευής «πράσινων» σχολείων «σκοντάφτει» στα οικονομικά προβλήματα.

Κάποια έργα καθυστερούν, επειδή σταματούν οι εργασίες και διαλύονται οι εργολαβίες, όπως στο Μουσικό Σχολείο Τρίπολης, ή σε άλλα, όπως στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Περιστερίου τα ανταποδοτικά οφέλη από την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, «παγώνουν» για μεγάλα χρονικά διαστήματα, λόγω κωλύματος πληρωμής τους από τη ΔΕΗ.

Η Μαρία Μπακλαβά, σύμβουλος επικοινωνίας στον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ), αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πως από το 2007 όλα τα νέα σχολεία της ΟΣΚ ΑΕ είναι «βιοκλιματικά». Σκοπός του ενεργειακού σχεδιασμού των διδακτηρίων, σύμφωνα με την κ. Μπακλαβά, είναι η υλοποίηση ενός σύγχρονου μη ενεργοβόρου, φιλικού προς το περιβάλλον κτιρίου, το οποίο θα καλύπτει όλες τις απαιτούμενες προδιαγραφές ασφάλειας και θα εξασφαλίζει τελικά καλύτερες συνθήκες λειτουργίας των χώρων, ενώ παράλληλα θα λειτουργεί ως ζωντανό «εργαστήρι» περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.

Τουλάχιστον σε 72 σχολικά συγκροτήματα στην Ελλάδα, έχουν εγκατασταθεί φωτοβολταϊκά συστήματα, ενώ αρκετά βρίσκονται στο τελικό κατασκευαστικό στάδιο, προσφέροντας επιπρόσθετο φυσικό φωτισμό και επιπλέον φυσικό αερισμό από το δώμα του κτιρίου, βαλβίδες ρυθμιζόμενου χρόνου ροής νερού, φυτεμένο δώμα, υψηλή φύτευση, εξαερισμό αιθουσών με αισθητήρες διοξειδίου του άνθρακα, χωροταξικό σχεδιασμό σύμφωνα με τον προσανατολισμού του κτηρίου, ηλιοπροστασία και σκίαση, διαχείριση ομβρίων υδάτων, γεωθερμία και εγκατάσταση φυσικού αερίου.

Ο Δημήτρης Μπουραντάς, διευθυντής του 2ου Δημοτικού Σχολείου Περιστερίου, ένα από τα πρόσφατα κατασκευασμένα και συνδεδεμένα σχολεία με φωτοβολταϊκά στοιχεία, δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πως το σχολείο έλαβε από τη ΔΕΗ αυτόν το Φλεβάρη τα χρήματα του Μαΐου του 2012. Το Δημοτικό έχει ενταχθεί από το 2009 σε πρόγραμμα του ΟΣΚ και πουλάει στη ΔΕΗ την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από τα εγκατεστημένα πάνελ στο κτίριο, για να καλύπτει από τα έσοδα που παίρνει τα πάγια του έξοδα. «Εκτός του ότι τα χρωστούμενα της ΔΕΗ βρίσκονται εννέα μήνες πίσω, η Λειτουργός της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας ΑΕ (ΛΑΓΗΕ ΑΕ) μείωσε 25% τους τελευταίους μήνες το ποσό των ανταποδοτικών οφειλών από τα φωτοβολταϊκά».

Η αξιοποίηση των φωτοβολταϊκών συστημάτων, επισημαίνει ο κ. Μπουραντάς, θα μπορούσε εν μέρει να λύσει τα οικονομικά προβλήματα, που έχουν διογκωθεί λόγω της ελάχιστης χρηματοδότησης που λαμβάνουν από τους δήμους τα τελευταία δυο χρόνια, γι’ αυτό αξίζει το μέτρο να επεκταθεί και στα υπόλοιπα σχολικά συγκροτήματα, εφόσον μπορεί να ανταποκριθεί και στις οικονομικές του υποχρεώσεις. «Ανεπάρκειες στη λειτουργία των σχολείων, όπως έλλειψη εξοπλισμού, δασκάλων, κάλυψη πάγιων εξόδων και προβλήματα στη σίτιση των παιδιών, υπάρχουν και θα ήταν σκόπιμο τα οφέλη της “πράσινης ανάπτυξης” να αντισταθμίσουν τις αυξανόμενες δυσκολίες των εκπαιδευτικών κέντρων της χώρας, ώστε να είναι πραγματικά ανταποδοτικά» υπογραμμίζει ο κ. Μπουραντάς.

Στο σχολείο του Περιστερίου, η εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών χρησιμοποιείται για την περιβαλλοντική εκπαίδευση των μαθητών, μιας και έχουν ενταχθεί στο μάθημα της μελέτης του περιβάλλοντος και σε προγράμματα φυσικής που προσφέρουν οι δάσκαλοι.

Ο ΟΣΚ, εξηγεί η κ. Μπακλαβά, είναι αρμόδιος μόνο για τη μελέτη και την κατασκευή σχολικών διδακτηρίων, σύμφωνα με τις προδιαγραφές εκπαιδευτικών υποδομών. Από εκεί και πέρα, οι δήμοι έχουν την ευθύνη της λειτουργίας των σχολείων, μέσω των Σχολικών Επιτροπών, καθώς και για τη σύνδεση των φωτοβολταϊκών συστημάτων.

Παρά τα κωλύματα στην υλοποίηση των έργων, όπως στο Μουσικό Σχολείο Τρίπολης, που η κατασκευή σταμάτησε στο 65% του τεχνικού αντικειμένου, όταν η ανάδοχος εταιρεία αντιμετώπισε οικονομικά προβλήματα, συνεχίζει η κ. Μπακλαβά, αρκετές σχολικές μονάδες προχωρούν προσθέτοντας στοιχεία βιοκλιματικού σχεδιασμού, όπως το 1ο και 19ο Δημοτικό Σχολείο Ζωγράφου, το 1ο Γυμνάσιο Πύργου, το 4ο Γυμνάσιο Τρίπολης, το Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας και το 1ο Δημοτικό Σχολείο Αγίου Ιωάννη Ρέντη. Τα 7ο και 9ο Νηπιαγωγείο Αγίου Δημητρίου, έργα του ΟΣΚ, ολοκληρώθηκαν πρόσφατα και παραδόθηκαν σε λειτουργία.

Στο 8ο Δημοτικό Σχολείο του δήμου Νεάπολης Συκεών, το οποίο παραδόθηκε τον Αύγουστο του 2012, επετεύχθη καλύτερη αξιοποίηση του ήλιου κατά τη διάρκεια του χειμώνα μέσω δομικών προβλέψεων για τη θέρμανση των χώρων του, ισχυρή μόνωση, λιγότερα βόρεια ανοίγματα για την προστασία από το κρύο, φυτεμένα δώματα και αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις για τον καλύτερο αερισμό του.

Όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ η αντιδήμαρχος Παιδείας του δήμου Συκεών, Κατερίνα Τσουκαλά, πρόκειται για το πρώτο βιοκλιματικό σχολείο στη Θεσσαλονίκη, ένα κτίριο που καλύπτει όλα τα σύγχρονα παιδαγωγικά και ψυχοκοινωνικά κριτήρια, ενώ σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε με βάση τη βιοκλιματική αρχιτεκτονική, για τη μικρότερη κατανάλωση ενέργειας. Στο ίδιο μήκος κύματος, προωθούνται οι μελέτες για την κατασκευή τριών ακόμη βιοκλιματικών σχολείων, του παραρτήματος του δεύτερου Λυκείου Συκεών, του δεύτερου Γυμνασίου Πεύκων και του 7ου – 14ου νηπιαγωγείου Νεάπολης.

Ένα φιλόδοξο σχέδιο, σύμφωνα με την κ. Μπακλαβά, αποτελεί η αναβάθμιση του σχολικού συγκροτήματος της Γκράβας στην Αθήνα, με συνολικό προϋπολογισμό 8.690.165 ευρώ, που θα υλοποιηθεί από την ΟΣΚ ΑΕ, ενώ η αποπεράτωση κατασκευής του έργου θα ολοκληρωθεί έως το τέλος 2015.

Στη Γκράβα, ένα από τα μεγαλύτερα σχολικά συγκροτήματα της χώρας, στεγάζονται 4.000 μαθητές και 450 εκπαιδευτικοί. Περιλαμβάνει όλες τις βαθμίδες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης: Νηπιαγωγεία, Δημοτικά, Γυμνάσια, Λύκεια, Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ), μία Επαγγελματική Σχολή (ΕΠΑΣ), ένα Σχολικό Εργαστηριακό Κέντρο (ΣΕΚ) και ένα Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ). Η κ. Μπακλαβά τονίζει ότι το έργο «στοχεύει στην ενεργειακή και περιβαλλοντική αναβάθμιση για ένα πράσινο σχολείο με εκπαιδευτικό χαρακτήρα που να αποτελέσει την απαρχή για την αλλαγή της νοοτροπίας στην εκπαιδευτική κοινότητα και τη διαμόρφωση οικολογικής συνείδησης».