Στις 16 Μαΐου 1966, η Κίνα βρέθηκε στην αρχή μιας από τις πιο δραματικές και ταραχώδεις περιόδους στην ιστορία της, η οποία έμελλε να αφήσει ανεξίτηλα σημάδια στο κοινωνικό, πολιτικό και πολιτιστικό τοπίο της χώρας. Ο λόγος για την Πολιτιστική Επανάσταση, μια κινητοποίηση που εξαπέλυσε ο Μάο Τσε Τουνγκ, επιδιώκοντας να ανανεώσει το Κομμουνιστικό Κόμμα και να εξασφαλίσει την ιδεολογική του κυριαρχία.

Η Πολιτιστική Επανάσταση ξεκίνησε με στόχο την εξάλειψη των «τεσσάρων παλιών»: παλιές σκέψεις, παλιές συνήθειες, παλιά ήθη και παλιά έθιμα. Ο Μάο πίστευε ότι η κινεζική κοινωνία και το κομμουνιστικό κόμμα διαβρώνονταν από συντηρητικά στοιχεία και ήθελε να προστατέψει την επαναστατική ατζέντα από επιθέσεις τόσο εσωτερικές όσο και εξωτερικές.

Κεντρικός πυλώνας στην υλοποίηση της Πολιτιστικής Επανάστασης ήταν ομάδες ερυθροφρουρών που στήριζαν φανατικά τον Μάο και τις ιδέες του. Αυτοί οι νεαροί ενθουσιώδεις επαναστάτες ανέλαβαν την «καθαριότητα» της κοινωνίας από τα αντιεπαναστατικά στοιχεία, συχνά με βίαιες επιθέσεις κατά διανοουμένων, καλλιτεχνών, και κάθε εκείνου που θεωρούσαν ότι αντιστέκεται στις αλλαγές.

Οι επιπτώσεις της Πολιτιστικής Επανάστασης ήταν συχνά καταστροφικές. Εκτός από τις ανθρώπινες απώλειες, η Κίνα έχασε μεγάλο μέρος της πολιτιστικής της κληρονομιάς. Αγάλματα, μνημεία, βιβλία, και έργα τέχνης καταστράφηκαν υπό την ιδεολογική αγωγή της εξάλειψης των «παλιών». Η εκπαίδευση διαταράχθηκε για χρόνια, καθώς τα σχολεία έκλεισαν και οι δάσκαλοι είτε διώχθηκαν είτε εξορίστηκαν.

Το επίσημο κινεζικό πρακτορείο ειδήσεων Σιν Χουά (Νέα Κίνα) ανακοίνωσε ότι “οι ξένες κλασικές μορφές τέχνης, όπως το μπαλέτο, η συμφωνική μουσική και η γλυπτική έχουν υποβληθεί σε επαναστατικό μετασχηματισμό”.

Ο κινεζικός Τύπος ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι “οι ιδέες του Σαίξπηρ εντάσσονται στην ιδεολογία των τάξεων της εκμετάλλευσης και δεν μπορούμε να επιτρέψουμε τη διάδοσή τους”. Η Άννα Καρένινα του Λέοντα Τολστόι “έχει ρεβιζιονιστική οπτική”. Οι ιδέες του Ονορέ ντε Μπαλζάκ ήταν “γελοίες και λανθασμένες”.

Μετά τον θάνατο του Μάο το 1976, η Κίνα σταδιακά απομακρύνθηκε από τις πιο έντονες πρακτικές της Πολιτιστικής Επανάστασης. Τα αρχεία αυτής της περιόδου μελετήθηκαν και πολλές από τις αποφάσεις και τις πολιτικές αναθεωρήθηκαν. Παρά τις προσπάθειες για αποκατάσταση, τα σημάδια από εκείνη την περίοδο παραμένουν βαθιά χαραγμένα στην κινεζική κοινωνία.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1651: Οι Γενίτσαροι στραγγαλίζουν τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, Παρθένιο Β’, και πετούν τη σορό του στη θάλασσα. Ο σουλτάνος τον υποψιαζόταν ότι είχε μυστικές επαφές με τους Ρώσους.

1869: Βουλευτικές εκλογές διεξάγονται στην Ελλάδα που θα διαρκέσουν έως τις 19 Μαΐου. Από τις 187 έδρες της Βουλής, ο Αλέξανδρος Ζαΐμης θα λάβει 90, ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος 59 και ο Βούλγαρης 30.

1912: Υπογράφεται στη Σόφια η Ελληνοβουλγαρική Αμυντική Συνθήκη, η οποία αποτελεί το προοίμιο της ελληνοβουλγαρικής συμμαχίας για την αντιμετώπιση του τουρκικού κινδύνου.

1927: Αποφασίζεται με συνοπτικές διαδικασίες από τη Βουλή η δίκη του δικτάτορα Θεόδωρου Πάγκαλου.

1929: Πραγματοποιείται η πρώτη απονομή των βραβείων Όσκαρ στο Λος Άντζελες. Γίνεται στο ξενοδοχείο «Ρούσβελτ» στο Χόλιγουντ. Η ιδέα ανακοινώθηκε το 1927 από τον Λουις Μπ. Μάγερ, που στόχο είχε να δώσει μια ιδιαίτερη αίγλη, αλλά και να προκαλεί το ενδιαφέρον του κοινού για τις κινηματογραφικές ταινίες. Η πρώτη απονομή διήρκησε μόλις 15 λεπτά ενώ οι νικητές είχαν ανακοινωθεί στον Tύπο τρεις μήνες πριν από την επίσημη τελετή.

1948: Ο βαρκάρης Λάμπρος Αντώναρος βρίσκει να επιπλέει στον θαλάσσιο χώρο της Θεσσαλονίκης το πτώμα του Αμερικανού δημοσιογράφου, Τζορτζ Πολκ, απεσταλμένου του CBS για την κάλυψη του εμφυλίου. Γρήγορα διαπιστώνεται ότι πρόκειται για δολοφονία. Η Αστυνομία επιρρίπτει την ευθύνη στο ΚΚΕ, το οποίο υποστηρίζει ότι ο Πολκ δολοφονήθηκε από την Ασφάλεια. Για το έγκλημα αργότερα καταδικάζονται τα στελέχη του Κομμουνιστικού Κόμματος, Αδάμ Μουζενίδης και Βαγγέλης Βασβανάς ως φυσικοί αυτουργοί και ο δημοσιογράφος για συνέργεια σε ανθρωποκτονία. Τελικά αποδεικνύεται πως ο μεν Βασβανάς είχε σκοτωθεί στη διάρκεια των συγκρούσεων του Εμφυλίου, πριν ο Πολκ φθάσει στη Θεσσαλονίκη, ενώ ο Μουζενίδης την ημέρα της δολοφονίας βρισκόταν στη Ρουμανία.

1961: Ένα ελικοφόρο εκπαιδευτικό αεροσκάφος του αεροπλανοφόρου «Φράνκλιν Ρούζβελτ» που ναυλοχεί στον φαληρικό όρμο, χάνει τον έλικά του κατά τη διάρκεια επίδειξης πάνω από το Καλαμάκι και συντρίβεται σε έναν κήπο της περιοχής πριν προλάβει το πλήρωμα να αντιδράσει. Η μικρή δεξαμενή καυσίμων στο εμπρόσθιο τμήμα της ακράκτου ανατινάζεται λόγω της βιαιότητας της πρόσκρουσης και το αεροπλάνο τυλίγεται αμέσως στις φλόγες. Νεκροί είναι και οι δύο πιλότοι.

1962: Επανέναρξη των πυρηνικών σοβιετικών ατμοσφαιρικών δοκιμών εξαγγέλλει από τη Βουλγαρία ο Νικίτα Χρουστσόφ.

1966: Πραγματοποιείται η έναρξη της Πολιτιστικής Επανάστασης στην Κίνα. Πρόκειται για μια κοινωνικο-πολιτική κίνηση την οποία ξεκίνησε ο γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της χώρας, Μάο Τσετούνγκ, με στόχο να ενδυναμώσει τον κομμουνισμό στη χώρα με την άρση του καπιταλισμού.

1969: Το σοβιετικό ρομποτικό διαστημόπλοιο «Βενέρα 5» προσεδαφίζεται στην Αφροδίτη.

1999: Η «17 Νοέμβρη» στοχεύει την οικία του Γερμανού πρέσβη, Καρλ Χάινς Κούνα, στο Χαλάνδρι.

2004: Ο ορειβάτης, Γιώργος Βουτηρόπουλος, γίνεται ο πρώτος Έλληνας που φτάνει στην κορυφή των Ιμαλαΐων, στο Έβερεστ, σε υψόμετρο 8.848 μέτρων. Σε συνέντευξη που παραχωρεί, λέει ότι δεν θα το επιχειρήσει ξανά και πως έχει βάλει στόχο να ανέβει σε άλλες κορυφές.

2007: Ο Νικολά Σαρκοζί αναλαμβάνει καθήκοντα ως πρόεδρος της Γαλλίας.

2011: Εκτοξεύεται από το διαστημικό σταθμό του Κεντάκι το διαστημικό λεωφορείο Endeavour για την τελευταία του αποστολή.

2015: Ο ισλαμιστής πρώην πρόεδρος της Αιγύπτου, Μοχάμεντ Μόρσι, ο οποίος ανατράπηκε από τον στρατό το 2013, καταδικάζεται σε θάνατο από δικαστήριο του Καΐρου για τη συμμετοχή του στα βίαια επεισόδια στη διάρκεια της εξέγερσης το 2011, για συνωμοσία και για αποδράσεις από φυλακές της χώρας. Στην εσχάτη των ποινών καταδικάζονται και άλλοι 100 κατηγορούμενοι, μέλη των Αδελφών Μουσουλμάνων.

Γεννήσεις

1718 – Μαρία Γκαετάνα Ανιέζι,Ιταλίδα μαθηματικός και φιλόσοφος

1948 – Κάτια Δανδουλάκη, Ελληνίδα ηθοποιός

1953 – Πιρς Μπρόσναν, Ιρλανδός ηθοποιός

Θάνατοι

1703 – Σαρλ Περό, Γάλλος συγγραφέας

1953 – Τζάνγκο Ράινχαρντ, Βέλγος κιθαρίστας και συνθέτης

2010 – Ρόνι Τζέιμς Ντίο, Αμερικανός τραγουδιστής και μουσικός

2015 – Ντην Πότερ, Αμερικανός αναρριχητής

Επέτειοι – Παγκόσμιες Ημέρες

Διεθνής Ημέρα Ειρηνικής Συμβίωσης
Διεθνής Ημέρα Φωτός
Ημέρα Κληρονομικού Αγγειοοιδήματος